Chhath Puja
Chhath Puja: 5મી નવેમ્બરથી શરૂ થઈને એટલે કે 8મી નવેમ્બર સુધી છઠનો તહેવાર પૂરા ઉત્સાહ સાથે ઉજવવામાં આવશે. ચાર દિવસ એટલે કે 96 કલાક સુધી ચાલનારા આ ઉત્સવમાં સમગ્ર ભારતમાંથી ખાસ કરીને બિહાર અને ઝારખંડ તેમજ વિવિધ રાજ્યોમાં રહેતા પૂર્વાંચાલી સમુદાયના લોકો ભાગ લેશે. છઠ પૂજામાં મહિલાઓ, પુરુષો અને બાળકો સહિત લગભગ 15 કરોડ લોકો ભાગ લે તેવી અપેક્ષા છે. એક અનુમાન મુજબ આ 96 કલાકમાં દેશની અર્થવ્યવસ્થાને 12 હજાર કરોડ રૂપિયાનો ફાયદો થઈ શકે છે. કોન્ફેડરેશન ઓફ ઓલ ઈન્ડિયા ટ્રેડર્સના અહેવાલ મુજબ, છઠ પૂજાના અવસર પર દેશભરમાં લગભગ રૂ. 12,000 કરોડનો વેપાર થશે, જે તેને ભારતના સૌથી સાંસ્કૃતિક રીતે મહત્વપૂર્ણ તહેવારોમાંના એક તરીકે ચિહ્નિત કરશે.
છઠ પૂજા માત્ર બિહાર, ઝારખંડ અથવા દેશના પૂર્વ ભાગોમાં જ નહીં પરંતુ દિલ્હીમાં પણ ભવ્ય રીતે ઉજવવામાં આવે છે. ચાંદની ચોક, સદર બજાર, મોડલ ટાઉન, અશોક વિહાર, શાલીમાર બાગ, પિતામપુરા, રાની બાગ, ઉત્તમ નગર, તિલક નગર જેવા ઘણા બજારો પરંપરાગત છઠ પૂજા માટે જરૂરી વસ્તુઓની ખરીદી કરતા લોકોથી ધમધમી રહ્યાં છે. CATના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ બીસી ભરતિયાના જણાવ્યા અનુસાર, બિહાર અને ઝારખંડ ઉપરાંત પૂર્વી ઉત્તર પ્રદેશ, દિલ્હી, ઓડિશા, પશ્ચિમ બંગાળ, મહારાષ્ટ્ર, રાજસ્થાન, છત્તીસગઢ, વિદર્ભ અને મધ્ય પ્રદેશમાં પણ છઠ પૂજા ખૂબ જ ઉત્સાહથી ઉજવવામાં આવે છે. ઘણા પૂર્વાંચલીઓ આ રાજ્યોમાં રહે છે, જેઓ સ્થાનિક અર્થતંત્રને વેગ આપવા માટે કામ કરે છે. આ તહેવાર, જેમાં અસ્ત અને ઉગતા સૂર્ય બંનેની પૂજા સામેલ છે, તે ભારતીય સંસ્કૃતિના સમાવિષ્ટ સ્વભાવનું પ્રતીક છે.
કેળાના પાન, શેરડી, મીઠાઈઓ, ફળો અને શાકભાજી (ખાસ કરીને નારિયેળ, સફરજન, કેળા અને લીલા શાકભાજી) જેવી છઠ પૂજાની આવશ્યક વસ્તુઓની ભારે માંગ છે. સાડી, લહેંગા-ચુન્ની, મહિલાઓ માટે સલવાર-કુર્તા અને પુરૂષો માટે કુર્તા-પાયજામા, ધોતી સહિતના પરંપરાગત પોશાકની મોટા પ્રમાણમાં ખરીદી થઈ રહી છે, જેના કારણે સ્થાનિક વેપારીઓ અને નાના ઉદ્યોગોને ફાયદો થઈ રહ્યો છે. નાના પાયે ઉત્પાદિત હાથથી બનાવેલી વસ્તુઓ પણ સારી રીતે વેચાઈ રહી છે.
એ વાત પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો કે છઠ પૂજા માત્ર એક ધાર્મિક તહેવાર નથી, પરંતુ ભારતીય સંસ્કૃતિનો એક અભિન્ન ભાગ છે, જે સામાજિક એકતા અને સમર્પણને દર્શાવે છે. તે વેપારને પણ પ્રોત્સાહન આપે છે અને સ્થાનિક ઉત્પાદકોને સીધો ફાયદો કરે છે, વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના ‘વૉકલ ફોર લોકલ’ અને ‘આત્મનિર્ભર ભારત’ (આત્મનિર્ભર ભારત)ના વિઝનને મજબૂત બનાવે છે. તેમણે કહ્યું કે છઠ પૂજા દરમિયાન ઉપયોગમાં લેવાતા મોટાભાગના ઉત્પાદનો સ્થાનિક કારીગરો અને કારીગરો દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવે છે, જેનાથી રોજગારીની નવી તકો ઊભી થાય છે અને કુટીર ઉદ્યોગોને ટેકો મળે છે. ભરતિયાના મતે, છઠ પૂજા, તેના આધ્યાત્મિક મહત્વની બહાર, ભારતીય બજારોમાં નવી આર્થિક ઉર્જા લાવીને વેપાર અને રોજગાર માટે એક મોટી તક તરીકે ઉભરી આવી છે.
