CBSEનો મોટો નિર્ણય: હવે 10મું બોર્ડ વર્ષમાં બે વાર યોજાશે, સુધારાની તક મળશે
CBSE એ ધોરણ 10 ની બોર્ડ પરીક્ષા પદ્ધતિમાં મોટો ફેરફાર કરવાનો નિર્ણય લીધો છે, જેના કારણે વિદ્યાર્થીઓને હવે તેમના અભ્યાસમાં સુધારો કરવા અને સારા ગુણ મેળવવાની વધારાની તક મળશે. નવી સિસ્ટમ 2026 થી અમલમાં આવશે, જે હેઠળ ધોરણ 10 ની બોર્ડ પરીક્ષાઓ વર્ષમાં બે વાર લેવામાં આવશે.
પરીક્ષાઓ વર્ષમાં બે વાર લેવામાં આવશે
પ્રથમ બોર્ડ પરીક્ષા દર વર્ષે ફેબ્રુઆરીના મધ્યમાં લેવામાં આવશે અને તે બધા વિદ્યાર્થીઓ માટે ફરજિયાત રહેશે. આ પરીક્ષા પાસ કરનારા વિદ્યાર્થીઓ જો ઇચ્છે તો મે મહિનામાં યોજાનારી બીજી પરીક્ષામાં તેમના ગુણ સુધારી શકે છે.
આ બીજી પરીક્ષામાં, વિદ્યાર્થીઓ વિજ્ઞાન, ગણિત, સામાજિક વિજ્ઞાન અને ભાષા જેવા વિષયોમાંથી વધુમાં વધુ ત્રણ વિષયોમાં બેસી શકશે.
કયા વિદ્યાર્થીઓને તક નહીં મળે?
જો કોઈ વિદ્યાર્થી પહેલી પરીક્ષામાં ત્રણ કે તેથી વધુ વિષયોમાં નાપાસ થાય છે, તો તેને બીજી પરીક્ષા માટે તક મળશે નહીં. આવા વિદ્યાર્થીઓને “આવશ્યક પુનરાવર્તન” શ્રેણીમાં મૂકવામાં આવશે, એટલે કે, તેમને આવતા વર્ષે ફરીથી આખી પરીક્ષા આપવી પડશે. જોકે, “કમ્પાર્ટમેન્ટ” શ્રેણીમાં પરિણામ આપનારાઓ કમ્પાર્ટમેન્ટ પરીક્ષા હેઠળ બીજી વખત પેપર આપી શકશે.
રમતગમત, ખાસ જરૂરિયાતો માટે સુગમતા અને અલગ શાળા કેલેન્ડર
CBSE એ એ પણ સુનિશ્ચિત કર્યું છે કે રમતગમતમાં સક્રિય વિદ્યાર્થીઓ, અલગ શિયાળુ સત્ર ધરાવતી શાળાઓના વિદ્યાર્થીઓ અને ખાસ જરૂરિયાતો ધરાવતા બાળકોને પણ સમાન તક અને સુગમતા મળે. આ માટે, મુખ્ય પરીક્ષા પહેલાં એકવાર આંતરિક મૂલ્યાંકન કરવામાં આવશે.
મહત્વપૂર્ણ રીતે, પ્રથમ અને બીજી પરીક્ષા બંનેનો અભ્યાસક્રમ આખા વર્ષના અભ્યાસક્રમ પર આધારિત હશે, જેથી કોઈપણ વિદ્યાર્થી સાથે કોઈ અસમાનતા ન રહે.
પરિણામ પ્રક્રિયા
પહેલી પરીક્ષાનું પરિણામ એપ્રિલમાં જાહેર કરવામાં આવશે, જ્યારે બીજી પરીક્ષાનું પરિણામ જૂનમાં આવશે. વિદ્યાર્થીઓ પ્રથમ પરીક્ષાના ગુણના આધારે ધોરણ ૧૧ માં કામચલાઉ પ્રવેશ લઈ શકશે, પરંતુ અંતિમ પ્રવેશ બીજી પરીક્ષાના પરિણામો પછી જ નક્કી કરવામાં આવશે.
પાસ પ્રમાણપત્ર પણ બીજી પરીક્ષા પછી જ જારી કરવામાં આવશે.
ફેરફાર પાછળનું કારણ
સીબીએસઈ માને છે કે આ “બે-પરીક્ષા પ્રણાલી” વિદ્યાર્થીઓને સુગમતા આપશે, આખા વર્ષ દરમિયાન અભ્યાસનું સાતત્ય જાળવી રાખશે અને વર્ષના અંતે એક જ મુખ્ય પરીક્ષાનું દબાણ ઘટાડશે.
આ પગલું રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ (એનઈપી-૨૦૨૦) સાથે સુસંગત છે અને વિદ્યાર્થીઓના સર્વાંગી વિકાસમાં મદદ કરશે.
