ઓવર-ધ-કાઉન્ટર સપ્લિમેન્ટ્સ અસ્થિ મજ્જા નિષ્ફળતાનું કારણ બની શકે છે; ચેતવણી ચિહ્નો જાણો.
આજકાલ, ઘણા લોકો ફિટ અને સ્વસ્થ રહેવા માટે ઓવર-ધ-કાઉન્ટર સપ્લિમેન્ટ્સનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે. જોકે, દરેક સપ્લિમેન્ટ શરીર માટે સલામત હોય તે જરૂરી નથી. નિષ્ણાતોના મતે, કેટલાક સપ્લિમેન્ટ્સનું વધુ પડતું સેવન શરીર માટે મહત્વપૂર્ણ અંગ – બોન મેરો – ને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે.
બોન મેરો લાલ રક્ત કોશિકાઓ, શ્વેત રક્ત કોશિકાઓ અને પ્લેટલેટ્સ ઉત્પન્ન કરે છે. આ ત્રણ કોષો ઓક્સિજન પરિવહન કરવામાં, ચેપ સામે રક્ષણ કરવામાં અને લોહી ગંઠાઈ જવામાં મદદ કરે છે. જ્યારે બોન મેરો ખરાબ થાય છે, ત્યારે આ કોષોની સંખ્યા ઘટે છે – એક સ્થિતિ જેને બોન મેરો ફેલ્યોર કહેવાય છે.
સપ્લિમેન્ટ્સ બોન મેરો ફેલ્યોરનું કારણ કેવી રીતે બને છે
નિષ્ણાતો કહે છે કે ટેસ્ટોસ્ટેરોન-બુસ્ટિંગ અને મેટાબોલિઝમ-વધારતા સપ્લિમેન્ટ્સનો લાંબા ગાળાનો અથવા વધુ પડતો ઉપયોગ યકૃત અને અસ્થિ મજ્જા બંને પર નકારાત્મક અસર કરી શકે છે.
- લીવરને નુકસાનને કારણે, બોન મેરો યોગ્ય રીતે રક્ત કોષો ઉત્પન્ન કરવામાં અસમર્થ છે.
- આના પરિણામે થાક, નબળાઇ અને વારંવાર ચેપ જેવી સમસ્યાઓ થાય છે.
- પ્લેટલેટ્સનો અભાવ લોહી ગંઠાઈ જવાની સમસ્યાઓનું કારણ બને છે, જે નાની ઈજાને પણ ગંભીર બનાવી શકે છે.
આ સ્થિતિ લાંબા સમય સુધી ચાલુ રહેવાથી બોન મેરો ફેલ્યોર થવાનું જોખમ વધે છે.
બોન મેરો ફેલ્યોરના લક્ષણો
શરૂઆતના તબક્કામાં, આ સમસ્યા સામાન્ય નબળાઈ જેવી લાગે છે, પરંતુ ધીમે ધીમે તેના લક્ષણો ગંભીર બને છે. મુખ્ય લક્ષણો છે:
- સતત થાક અને નબળાઈ
- પીળી ત્વચા
- વારંવાર ચેપ
- શ્વાસ લેવામાં તકલીફ
- ઈજા પછી લાંબા સમય સુધી રક્તસ્ત્રાવ
- જો આ લક્ષણો લાંબા સમય સુધી ચાલુ રહે, તો તમારે તાત્કાલિક ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો જોઈએ.
પૂરક ખોરાક સિવાયના કારણો
વધુ પડતા પૂરક ખોરાકના સેવન ઉપરાંત, બોન મેરો ફેલ્યોરના ઘણા અન્ય કારણો છે:
- જન્મજાત રોગો: કેટલાક લોકોના જન્મથી જ બોન મેરો ફંક્શન ક્ષતિગ્રસ્ત હોય છે.
- કીમોથેરાપી અને રેડિયેશન થેરાપી: કેન્સરની સારવાર દરમિયાન બોન મેરો કોષોને નુકસાન થઈ શકે છે.
- સ્વયંપ્રતિરક્ષા રોગો: ક્યારેક શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ ભૂલથી બોન મેરો પર હુમલો કરે છે.
- પોષણની ઉણપ: વિટામિન અને ખનિજની ઉણપ પણ આ સ્થિતિને વધારી શકે છે.
બોન મેરો ફેલ્યોરને કેવી રીતે અટકાવવી
- કોઈપણ સપ્લિમેન્ટ લેતા પહેલા ડૉક્ટર અથવા પોષણ નિષ્ણાતની સલાહ લો.
- કાઉન્ટર પર મળતા પૂરક ખોરાક ટાળો.
- જો તમને સતત થાક, નબળાઈ અથવા વારંવાર ચેપ લાગવા જેવા લક્ષણોનો અનુભવ થાય, તો પરીક્ષણ કરાવો.
- સંતુલિત આહાર, પૂરતી ઊંઘ અને નિયમિત કસરત દ્વારા તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત રાખો.
સંતુલિત જીવનશૈલી અપનાવીને અને અનિયંત્રિત પૂરક ઉપયોગ ટાળીને આ ગંભીર સમસ્યાને અટકાવી શકાય છે.
