Bank Merger: ભારતની ઝડપથી વિકસતી અર્થવ્યવસ્થા માટે મોટી બેંકો જરૂરી છે.
ભારતમાં બેંક મર્જર અંગે ચર્ચા ચાલી રહી છે. SBIના ચેરમેન સી.એસ. સેટ્ટી માને છે કે ભવિષ્યમાં જાહેર ક્ષેત્રની બેંકોનું બીજું મોટું મર્જર દેશની આર્થિક જરૂરિયાતોને પૂર્ણ કરવા માટે યોગ્ય પગલું હશે.
નાની બેંકો અને તેમની મર્યાદાઓ
ભારતમાં ઘણી જાહેર ક્ષેત્રની બેંકો નાના પાયે કાર્યરત છે. આવી બેંકો પોતાના પર મોટા પ્રોજેક્ટ્સ માટે ભંડોળ પૂરું પાડી શકતી નથી અને તેમની પાસે ઝડપથી બદલાતી ટેકનોલોજી અને વૈશ્વિક સ્પર્ધાનો સામનો કરવાની ક્ષમતા પણ નથી. સેટ્ટીના મતે, મોટી બેંકો બનાવવાની મર્જર પ્રક્રિયા ભારતીય બેંકિંગ સિસ્ટમને મજબૂત બનાવશે અને ઝડપથી વિકસતી અર્થવ્યવસ્થાની જરૂરિયાતોને પૂર્ણ કરશે.
બેંકિંગ ક્રેડિટ ક્ષમતા
ભારત આગામી 20 વર્ષમાં વિકસિત અર્થતંત્ર બનવાનું લક્ષ્ય રાખે છે. હાલમાં, બેંકિંગ ક્રેડિટ ક્ષમતા GDP ના માત્ર 56% છે, જ્યારે તેને 130% સુધી વધારવાનો લક્ષ્યાંક છે. આ માટે મોટી અને મજબૂત બેંકોની જરૂર છે જે વિશાળ માળખાગત સુવિધાઓ, ઔદ્યોગિક અને કોર્પોરેટ પ્રોજેક્ટ્સને ભંડોળ પૂરું પાડી શકે. ભવિષ્યમાં ભારતનો GDP લગભગ દસ ગણો વધીને $30 ટ્રિલિયન થવાની ધારણા છે, જે બેંકિંગ ક્ષેત્ર માટે કદમાં વિસ્તરણ કરવું મહત્વપૂર્ણ બનાવે છે.
બેંક મર્જર શા માટે જરૂરી છે?
ભારતના બેંકિંગ લોન માર્કેટમાં એકલા SBIનો હિસ્સો લગભગ એક ક્વાર્ટર છે. તેની 22,500 શાખાઓ, 500 મિલિયનથી વધુ ગ્રાહકો અને આશરે ₹69 ટ્રિલિયનની બેલેન્સ શીટ છે. મોટી બેંક પાસે વધુ ક્ષમતા અને પ્રભાવ છે. જાહેર ક્ષેત્રની બેંકોનું મર્જર કરવાથી મોટી સંસ્થાઓ બનશે જે ભારતની વધતી જતી નાણાકીય જરૂરિયાતોને વધુ ઝડપથી પૂર્ણ કરી શકે છે.
વૈશ્વિક સ્તરે મોટી બેંકોની જરૂરિયાત
ભારતની એકમાત્ર SBI અને HDFC બેંક વિશ્વની ટોચની 100 બેંકોમાં શામેલ છે, જ્યારે ચીન અને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં ઘણી મોટી બેંકો છે. વૈશ્વિક સ્પર્ધામાં ટકી રહેવા માટે ભારતને તેના બેંકિંગ માળખાને મજબૂત અને વિસ્તૃત કરવાની જરૂર છે. મોટી બેંકો વૈશ્વિક પડકારો અને જોખમ વ્યવસ્થાપનમાં વધુ સારું પ્રદર્શન કરી શકે છે.
SBI ની ભૂમિકા અને M&A સપોર્ટ
કોર્પોરેટ લોન ક્ષેત્રમાં સ્પર્ધા વધી રહી છે. ફક્ત મજબૂત બેલેન્સ શીટ ધરાવતી બેંકો જ મોટા કોર્પોરેશનોને ભંડોળ આપી શકે છે. SBI એ તેની ક્રેડિટ વૃદ્ધિ આગાહી 12-14% સુધી વધારી છે. મોટી બેંકો M&A બજારમાં પણ નિર્ણાયક ભૂમિકા ભજવી શકે છે, અને સરકાર તેમને મોટા ઉદ્યોગ સંપાદનોને સીધા ભંડોળ આપવાની મંજૂરી આપવા માટે નિયમો બનાવી રહી છે.
સંપત્તિ વ્યવસ્થાપન અને મોટી બેંકોની જરૂરિયાત
ભારતમાં શ્રીમંત લોકોની સંખ્યા વધી રહી છે, અને સંપત્તિ વ્યવસ્થાપન સેવાઓની માંગ પણ વધી રહી છે. SBI એ ગયા વર્ષે 1,000 નવા સંપત્તિ સંચાલકોની ભરતી કરી હતી અને 2,000 નવી ભૂમિકાઓ બનાવી હતી. બેંક હવે 110 મુખ્ય બજારોમાં સંપત્તિ કેન્દ્રો ચલાવે છે અને આગામી બે વર્ષમાં 50-100 વધુ કેન્દ્રો ખોલશે.
