ATM
ભારતમાં ATMમાંથી પૈસા ઉપાડવાનું 1 મેથી મોંઘું થવા જઈ રહ્યું છે, કારણ કે ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) એ ATM ઈન્ટરચેન્જ ફીમાં વધારાને મંજૂરી આપી છે. આનો અર્થ એ થશે કે જે ગ્રાહકો મોટાભાગે તેમના નાણાકીય વ્યવહારો માટે એટીએમનો ઉપયોગ કરે છે તેઓએ એક મર્યાદા પછી એટીએમમાંથી પૈસા ઉપાડવા માટે વધારાના ચાર્જ ચૂકવવા પડશે.
ATM સેવાઓ પૂરી પાડવા માટે એક બેંક દ્વારા બીજી બેંકને ATM ઇન્ટરચેન્જ ફી ચૂકવવામાં આવે છે. આ ફી દરેક વ્યવહાર માટે એક નિશ્ચિત રકમ છે અને તે ગ્રાહકો પાસેથી બેંકિંગ ખર્ચ તરીકે વસૂલવામાં આવે છે.
RBI ના નવા નિયમો અનુસાર, 1 મેથી, ગ્રાહકોએ એટીએમથી ફ્રિ મર્યાદાથી વધુ દરેક ટ્રાન્ઝેક્શન માટે વધારાના 2 રૂપિયા ચૂકવવા પડશે. ATMમાંથી રોકડ ઉપાડવા પર પ્રતિ ટ્રાન્ઝેક્શન 19 રૂપિયાનો ખર્ચ થશે, જે પહેલા 17 રૂપિયા હતો.
આ સિવાય જો ગ્રાહક એટીએમનો ઉપયોગ બેલેન્સ પૂછપરછ જેવા પૈસા ઉપાડવા સિવાયના હેતુઓ માટે કરે છે, તો વધારાના 1 રૂપિયા ચૂકવવા પડશે. સત્તાવાર સૂચના અનુસાર, એકાઉન્ટ બેલેન્સ તપાસવા પર હવે પ્રતિ ટ્રાન્ઝેક્શન 7 રૂપિયાનો ખર્ચ થશે, જે હાલમાં 6 રૂપિયા છે.
આરબીઆઈએ વ્હાઇટ-લેબલ એટીએમ ઓપરેટરોની વિનંતીઓને પગલે આ શુલ્કમાં સુધારો કરવાનો નિર્ણય કર્યો, જેમણે દલીલ કરી હતી કે વધતા ઓપરેટિંગ ખર્ચ તેમના વ્યવસાયને અસર કરી રહ્યા છે. ફીમાં વધારો સમગ્ર દેશમાં લાગુ થશે અને ગ્રાહકોને ખાસ કરીને નાની બેંકના ગ્રાહકોને અસર થવાની ધારણા છે. આ બેંકો એટીએમ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને સંબંધિત સેવાઓ માટે મોટી નાણાકીય સંસ્થાઓ પર નિર્ભર છે, જે તેમને વધતા ખર્ચ માટે વધુ સંવેદનશીલ બનાવે છે.ઓનલાઈન વોલેટ્સ અને UPI વ્યવહારોની સુવિધાએ રોકડ ઉપાડની જરૂરિયાતમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો કર્યો છે.
સરકારી ડેટા દર્શાવે છે કે નાણાકીય વર્ષ 2014માં ભારતમાં ડિજિટલ ચૂકવણીનું મૂલ્ય રૂ. 952 લાખ કરોડ હતું. નાણાકીય વર્ષ 2023 સુધીમાં, આ આંકડો વધીને રૂ. 3,658 લાખ કરોડ થશે, જે કેશલેસ વ્યવહારો તરફ મોટા પાયે પરિવર્તન સૂચવે છે. આ નવો ફી વધારો એવા ગ્રાહકોને બોજ અનુભવી શકે છે જેઓ હજુ પણ કેસ ટ્રાન્જેક્શન પર નિર્ભર છે.
