SC: એસિડ પીધા પછી પણ અપંગતાનો દરજ્જો? સુપ્રીમ કોર્ટે સરકાર પાસે જવાબ માંગ્યો
સુપ્રીમ કોર્ટે બળજબરીથી એસિડ પીવાની ઘટનાઓ પર ખૂબ જ કડક વલણ અપનાવ્યું છે. મુખ્ય ન્યાયાધીશ સૂર્યકાંતની અધ્યક્ષતાવાળી બેન્ચે સ્પષ્ટપણે જણાવ્યું હતું કે આવા કેસોને હત્યાના પ્રયાસ (IPC 307) તરીકે ચલાવવા જોઈએ. કોર્ટે એમ પણ કહ્યું હતું કે આવા આરોપીઓને સરળતાથી જામીન મળવાના હકદાર નથી અને તેમને સમાજમાં મુક્તપણે ફરવાનો અધિકાર નથી.
પીડિતા શાહીન મલિકની અરજીની સુનાવણી
એસિડ હુમલાથી બચી ગયેલા શાહીન મલિકની અરજીની સુનાવણી દરમિયાન કોર્ટે આ ટિપ્પણી કરી હતી. નોંધનીય છે કે 4 ડિસેમ્બરે, કોર્ટે કેન્દ્ર સરકારને પૂછ્યું હતું કે એસિડ પીવા માટે મજબૂર કરાયેલા લોકોને અપંગતાનો દરજ્જો કેમ આપવામાં આવતો નથી, જ્યારે એસિડ હુમલાથી બચી ગયેલા લોકોને અપંગતાનો દરજ્જો કેમ આપવામાં આવતો નથી. આવા કેસોનો ઝડપી નિકાલ સુનિશ્ચિત કરવા માટે કોર્ટે તમામ ઉચ્ચ અદાલતો પાસેથી એસિડ સંબંધિત કેસોની સંપૂર્ણ વિગતો પણ માંગી હતી.
માત્ર બાહ્ય જ નહીં, આંતરિક ઇજાઓ પણ એટલી જ ગંભીર છે
અરજીમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે એસિડથી પીડિતો તેમના આંતરિક અવયવો, ગળા અને અન્નનળીમાં બળી જાય છે અને જીવનભર પીડા સહન કરે છે. આ હોવા છતાં, તેઓ અપંગતાના દાયરામાં સમાવિષ્ટ નથી. આ વિસંગતતા પીડિતોના અધિકારોને સીધી અસર કરે છે.
કાયદામાં ફેરફારની તૈયારીઓ – સરકારે આ ખામી સ્વીકારી.
૧૧ ડિસેમ્બરની સુનાવણીમાં, સોલિસિટર જનરલ તુષાર મહેતાએ સ્વીકાર્યું કે કાયદામાં અભાવ છે – હાલમાં, ફક્ત બાહ્ય શારીરિક નુકસાનનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. તેમણે કહ્યું કે એસિડ ઝેરથી ઘાયલ થયેલા લોકોને પણ અપંગતાનો દરજ્જો આપવો જોઈએ, અને કાયદામાં જરૂરી સુધારા કરવામાં આવશે. સુપ્રીમ કોર્ટે સરકારને છ અઠવાડિયાનો સમય આપ્યો છે.
કોર્ટે કહ્યું, “આ એક જઘન્ય ગુનો છે, જેમાં કડક સજાની જરૂર છે.”
કોર્ટે કહ્યું કે આવા અમાનવીય ગુનાઓમાં કોઈ પણ પ્રકારની ઉદારતા કે ઉદારતાનો અવકાશ નથી. કાયદામાં આવા જઘન્ય કેસોમાં ખાસ જોગવાઈઓ શામેલ કરવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો. કોર્ટે સ્પષ્ટપણે કહ્યું, “આ આરોપીઓ કાયદાના શાસન માટે ખતરો છે; તેમને સમાજમાં ફરવાનો કોઈ અધિકાર નથી.”
અરજદાર શાહીન મલિક કોણ છે?
શાહીન મલિક ૨૦૦૯માં પાણીપતમાં એસિડ હુમલાનો ભોગ બની હતી. તેનો કેસ ૨૦૧૪માં દિલ્હીની રોહિણી કોર્ટમાં ટ્રાન્સફર કરવામાં આવ્યો હતો, પરંતુ હજુ પણ પેન્ડિંગ છે. આ સમય દરમિયાન, તેણીએ અન્ય પીડિતોના અધિકારોની હિમાયત કરવાનું શરૂ કર્યું અને હવે તે એસિડ પીવા માટે મજબૂર કરાયેલા પીડિતોને લગતા કેસો માટે સુપ્રીમ કોર્ટમાં ગઈ છે.
