8 કલાકની ઊંઘ પછી પણ થાકીને કેમ જાગો છો? જાણો સાચું કારણ.
આજના ઝડપી જીવનમાં, લોકોએ સ્વસ્થ આહાર અને કસરતને તેમની જીવનશૈલીનો એક ભાગ બનાવી દીધો છે, પરંતુ ઊંઘની ગુણવત્તા હજુ પણ અવગણવામાં આવે છે. નિષ્ણાતો માને છે કે સ્વસ્થ વ્યક્તિએ દરરોજ 7 થી 9 કલાકની ઊંઘ લેવી જોઈએ, પરંતુ આ માત્ર માત્રા પર જ નહીં પરંતુ ઊંઘની ઊંડાઈ અને ગુણવત્તા પર પણ આધાર રાખે છે.
ઘણા લોકો, 8 કલાકની ઊંઘ લેવા છતાં, થાકેલા, સુસ્ત અને ભારે લાગણીથી જાગે છે. આવી સ્થિતિમાં, એ સમજવું મહત્વપૂર્ણ બની જાય છે કે પૂરતી ઊંઘ લેવી અને તાજગી અનુભવવી એ બે અલગ અલગ બાબતો છે.
પૂરતી ઊંઘ લેવા છતાં પણ આપણે થાક કેમ અનુભવીએ છીએ?
1. હોર્મોનલ અસંતુલન
શરીરમાં કોર્ટિસોલ (સ્ટ્રેસ હોર્મોન) જેવા હોર્મોન્સ ઊંઘ અને ઉર્જાને નિયંત્રિત કરે છે. જો તેનું સ્તર ક્ષતિગ્રસ્ત હોય, તો શરીર ઊંઘ છતાં સંપૂર્ણપણે આરામ કરી શકતું નથી, અને થાક અનુભવાય છે.
2. ઇલેક્ટ્રોલાઇટની ઉણપ
મેગ્નેશિયમ, પોટેશિયમ અને સોડિયમ જેવા ખનિજો સ્નાયુઓને આરામ આપે છે અને નર્વસ સિસ્ટમને શાંત કરે છે. આના અભાવથી રાત્રે નબળી ઊંઘ અને સવારે તાજગીનો અભાવ થઈ શકે છે.
૩. વાદળી પ્રકાશનો વધુ પડતો સંપર્ક
સૂતા પહેલા મોબાઇલ ફોન અથવા લેપટોપનો વધુ પડતો ઉપયોગ કરવાથી મેલાટોનિન હોર્મોનનું ઉત્પાદન ઘટે છે. આ હોર્મોન ઊંઘ લાવવા માટે જવાબદાર છે, જેના કારણે ઊંઘ ઓછી થાય છે અને વારંવાર ખલેલ પહોંચે છે.
૪. અકાળે ઊંઘ અને જાગવું
જ્યારે સૂવાનો અને જાગવાનો સમય દરરોજ બદલાય છે, ત્યારે શરીરની જૈવિક ઘડિયાળ (સર્કેડિયન લય) ખોરવાઈ જાય છે. જો તમે ૮ કલાક સૂઈ જાઓ છો, તો પણ તમારું શરીર અસંતુષ્ટ લાગે છે.
૫. મોડી રાત્રે ભારે ભોજન અથવા કેફીન
રાત્રે વધુ પડતું કેફીન, ચા, કોફી અથવા ભારે ભોજન ખાવાથી પાચનતંત્ર સક્રિય થાય છે અને મગજને આરામનો સંકેત પ્રાપ્ત થતો નથી. આ ઊંઘની ગુણવત્તા પર અસર કરે છે.
૬. ઊંઘ સંબંધિત સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ
નસકોરાં, સ્લીપ એપનિયા અથવા વારંવાર જાગવા જેવી પરિસ્થિતિઓ પણ ગુણવત્તાયુક્ત ઊંઘમાં દખલ કરી શકે છે. આવા કિસ્સાઓમાં તબીબી મૂલ્યાંકન જરૂરી છે.
ઊંઘની ગુણવત્તા કેવી રીતે સુધારવી?
- સૂવા જાઓ અને સતત સમયે જાગો.
- સૂવાના ઓછામાં ઓછા ૧ કલાક પહેલાં સ્ક્રીનથી દૂર રહો.
- હળવું રાત્રિભોજન લો અને કેફીન ટાળો.
- ધ્યાન, શ્વાસ લેવા અથવા ખેંચાણ જેવા આરામના દિનચર્યાઓનો અભ્યાસ કરો.
- દિવસ દરમિયાન કેટલીક શારીરિક પ્રવૃત્તિમાં વ્યસ્ત રહો.
- જો તમને સતત થાક લાગે છે, તો તમારા વિટામિન અને ખનિજ સ્તરની તપાસ કરાવો.
