WHO ની ચેતવણી: 5 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોને કફ સિરપ આપતા પહેલા આ વાત જાણી લો
ભારતીય ઘરોમાં, એવું જોવા મળે છે કે બાળકને ખાંસી આવતાની સાથે જ લોકો તરત જ સલાહ આપવાનું શરૂ કરી દે છે – “મને આ સીરપ આપો, તેનાથી મારા બાળકને રાહત મળી.” સમસ્યા એ છે કે લોકો ઘણીવાર ડૉક્ટરની સલાહ લીધા વિના દવાઓ ખરીદે છે અને આપે છે, જે બાળકના સ્વાસ્થ્ય માટે ખતરનાક બની શકે છે.
રાજસ્થાન અને મધ્યપ્રદેશમાં તાજેતરમાં કફ સીરપથી થયેલા મૃત્યુએ ચિંતા વધારી છે. તપાસમાં સીરપમાં અત્યંત હાનિકારક રસાયણોની હાજરી બહાર આવી છે. તેથી, બાળકોને કફ સીરપ આપવાની યોગ્ય ઉંમર સમજવી મહત્વપૂર્ણ છે.
કફ સીરપ કઈ ઉંમરે આપવી સલામત છે?
- નિષ્ણાતોના મતે, બે વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોને ઓવર-ધ-કાઉન્ટર (OTC) કફ અને શરદી સીરપ ન આપવી જોઈએ.
- ભારત સરકારે ચાર વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકો માટે કેટલીક કફ સીરપ પર પણ પ્રતિબંધ મૂક્યો છે.
- ભોપાલ સ્થિત બાળરોગ ચિકિત્સક ડૉ. સંજય જૈન કહે છે કે મોટાભાગની શરદી અને ઉધરસ જાતે જ ઠીક થઈ જાય છે, યોગ્ય કાળજીની જરૂર પડે છે.
મહત્વપૂર્ણ નોંધ: નાના બાળકોમાં દવાઓ ઝડપથી અસરકારક હોય છે, પરંતુ આડઅસરો વધુ ગંભીર હોઈ શકે છે. તેથી, ડૉક્ટરની સલાહ લીધા વિના ક્યારેય 4 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોને સીરપ ન આપો.
સીરપને બદલે કયા વિકલ્પો અપનાવવા જોઈએ?
જો બાળક ખાંસી કરતું હોય અને એક વર્ષથી વધુ ઉંમરનું હોય, તો આ ઘરેલું ઉપાયોનો ઉપયોગ કરી શકાય છે:
- હૂંફાળું પાણી આપવું
- વરાળ શ્વાસમાં લેવું
- જો બાળક એક વર્ષથી વધુ ઉંમરનું હોય તો થોડી માત્રામાં મધ આપવું
- બાળકને આરામ આપવો અને વધુ પડતું થાકવાનું ટાળવું
WHO રિપોર્ટમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે 5 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોમાં શરદી અને ખાંસીના સીરપનો ઉપયોગ સાવધાનીપૂર્વક કરવો જોઈએ, કારણ કે તેના ફાયદા મર્યાદિત છે પરંતુ નુકસાનનું જોખમ વધારે છે.
