Pakistan: પાકિસ્તાનને નવી આર્થિક શરમનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે: IMF એ $11 બિલિયન ડેટા કૌભાંડનો પર્દાફાશ કર્યો
પાકિસ્તાનની દેવાગ્રસ્ત સમસ્યાઓ ઘટવાને બદલે વધી રહી છે. હવે, તેના પર $11 બિલિયન (આશરે ₹97,613 કરોડ) ના વેપાર ડેટા સાથે છેડછાડ કરવાનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો છે. જ્યારે આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાકીય ભંડોળ (IMF) એ પાકિસ્તાનના સત્તાવાર આર્થિક ડેટાની તપાસ કરી, ત્યારે તેને સરકારી દાવાઓ અને વાસ્તવિક ડેટા વચ્ચે નોંધપાત્ર વિસંગતતાઓ મળી.
IMF એ પાકિસ્તાન સરકાર પાસેથી સ્પષ્ટ જવાબો અને જાહેર સમજૂતીઓની માંગ કરી છે, તેને આ વિસંગતતાઓના કારણો સમજાવવા અને દરેક ડોલરનો હિસાબ આપવા કહ્યું છે. આ ખુલાસાએ પાકિસ્તાનની વૈશ્વિક વિશ્વસનીયતા પર જ પ્રશ્ન ઉઠાવ્યો નથી પરંતુ તેના આર્થિક સૂચકાંકોની પારદર્શિતા અને વિશ્વસનીયતા પર પણ ગંભીર શંકા ઉભી કરી છે.
$11 બિલિયન ડેટા કૌભાંડ કેવી રીતે પ્રકાશમાં આવ્યું
પાકિસ્તાનમાં વિવિધ સરકારી વિભાગો દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા વેપાર ડેટામાં નોંધપાત્ર વિસંગતતાઓ મળી આવતાં આ મામલો પ્રકાશમાં આવ્યો.
ધ એક્સપ્રેસ ટ્રિબ્યુનના અહેવાલ મુજબ, છેલ્લા બે નાણાકીય વર્ષોથી આયાત ડેટામાં $11 બિલિયનની કુલ વિસંગતતા જોવા મળી છે.
આ વિસંગતતા એટલી નોંધપાત્ર હતી કે IMF એ તેને નાણાકીય અનિયમિતતા અથવા ડેટાના ઇરાદાપૂર્વકના હેરાફેરી તરીકે વર્ગીકૃત કરી હતી.
IMF અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે આવા ડેટા પર આર્થિક નીતિઓ આધારિત રહેવાથી રોકાણકારોનો વિશ્વાસ ઓછો થાય છે અને આંતરરાષ્ટ્રીય સહાય સંસ્થાઓને પણ ગેરમાર્ગે દોરવામાં આવે છે.
વિભાગીય ડેટા વચ્ચે નોંધપાત્ર વિસંગતતા
અહેવાલ દર્શાવે છે કે પાકિસ્તાન રેવન્યુ ઓટોમેશન લિમિટેડ (PRAL) દ્વારા નાણાકીય વર્ષ 2023-24 માટે બહાર પાડવામાં આવેલ આયાત ડેટા પાકિસ્તાન સિંગલ વિન્ડો (PSW) ડેટા કરતા $5.1 બિલિયન ઓછો હતો.
પાછલા નાણાકીય વર્ષમાં $5.7 બિલિયનની સમાન વિસંગતતા જોવા મળી હતી.
તકનીકી રીતે, PSW ડેટાને વધુ વિશ્વસનીય માનવામાં આવે છે અને સ્ટેટ બેંક ઓફ પાકિસ્તાન (SBP) દ્વારા પણ તેનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
જ્યારે IMF એ તેની સમીક્ષા બેઠક પહેલાં આ આંકડાઓ પર પ્રશ્ન ઉઠાવ્યો, ત્યારે પાકિસ્તાની અધિકારીઓ નિરાશ થયા.
IMF એ સરકારને આ ડેટા ગેપને દૂર કરવા અને પારદર્શિતા માટે જાહેરમાં શેર કરવા માટે સ્પષ્ટ નીતિ ઘડવાનો નિર્દેશ આપ્યો.
પાકિસ્તાને ભૂલ સ્વીકારી, ટેકનિકલ બહાનું આપ્યું
IMF ના કડક પગલાં બાદ, પાકિસ્તાને આખરે સ્વીકાર્યું કે જીનીવા સ્થિત ઇન્ટરનેશનલ ટ્રેડ સેન્ટર (ITC) ને સબમિટ કરવામાં આવેલ તેનો ડેટા અપૂર્ણ અને અચોક્કસ હતો.
પાકિસ્તાની અધિકારીઓએ દાવો કર્યો હતો કે આ PRAL થી PSW સિસ્ટમમાં સંક્રમણ દરમિયાન થયું હતું.
હકીકતમાં, જૂની PRAL સિસ્ટમમાં ફક્ત સાત પ્રકારના માલની ઘોષણાઓ આવરી લેવામાં આવી હતી, જ્યારે નવી PSW સિસ્ટમ 15 શ્રેણીઓને આવરી લે છે, જે તેને વધુ વ્યાપક બનાવે છે.
કાપડ અને ધાતુ ક્ષેત્રોમાં સૌથી મોટો કૌભાંડ
તપાસમાં જાણવા મળ્યું કે કાપડ ક્ષેત્રમાં આશરે $3 બિલિયનની આયાત સત્તાવાર રેકોર્ડમાંથી બાકાત રાખવામાં આવી હતી.
વધુમાં, ધાતુ જૂથમાંથી થતી આયાત પણ આશરે $1 બિલિયન જેટલી ઓછી નોંધાઈ હતી.
હાલની પરિસ્થિતિ એ છે કે IMF ની પારદર્શિતાની આવશ્યકતાઓ હોવા છતાં, પાકિસ્તાની અધિકારીઓ આ સુધારેલા આંકડા જાહેર કરવામાં અનિચ્છા ધરાવે છે.
તેમને ડર છે કે જો સત્ય જાહેર કરવામાં આવે તો વૃદ્ધિ દર અને નિકાસ ડેટા બહાર આવશે અને દેશના અર્થતંત્રની નબળી વાસ્તવિકતા સામે આવશે.
વૈશ્વિક સ્તરે પાકિસ્તાનની વિશ્વસનીયતા પર ગંભીર ફટકો
આ કૌભાંડ એવા સમયે પ્રકાશમાં આવ્યું છે જ્યારે પાકિસ્તાન પહેલાથી જ દેવાની ચુકવણી, વિદેશી વિનિમય અનામત અને રાજકીય અસ્થિરતા સાથે સંઘર્ષ કરી રહ્યું છે.
IMF અને અન્ય આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થાઓ પહેલાથી જ પાકિસ્તાન પાસેથી કડક નાણાકીય સુધારા અને પારદર્શિતાની માંગ કરી રહી છે.
હવે, આ ખુલાસા પછી, વૈશ્વિક બજારોમાં પાકિસ્તાનની આર્થિક વિશ્વસનીયતાને મોટો ફટકો પડ્યો છે, અને તેના માટે આંતરરાષ્ટ્રીય સહાય મેળવવી વધુ મુશ્કેલ બની શકે છે.