પીઠના દુખાવાની ચેતવણી: પુરુષોમાં પીઠનો દુખાવો પ્રોસ્ટેટ કેન્સરની નિશાની હોઈ શકે છે
આજકાલ પીઠનો દુખાવો એક સામાન્ય સમસ્યા છે. ઓફિસમાં લાંબા સમય સુધી બેસવું, ખરાબ મુદ્રામાં રહેવું, અથવા ભારે વસ્તુઓ ઉપાડવી એ મુખ્ય કારણો છે. આ સમસ્યા સામાન્ય રીતે આરામ અથવા સરળ સારવારથી દૂર થઈ જાય છે, પરંતુ જો પીઠનો દુખાવો લાંબા સમય સુધી ચાલુ રહે અને આરામ કર્યા પછી પણ તેમાં સુધારો ન થાય, તો તેને હળવાશથી ન લેવું જોઈએ.
ઘણા અભ્યાસોમાં જાણવા મળ્યું છે કે પુરુષોમાં સતત પીઠનો દુખાવો ક્યારેક પ્રોસ્ટેટ કેન્સર અથવા કરોડરજ્જુની ગંભીર સ્થિતિનું પ્રારંભિક લક્ષણ હોઈ શકે છે.
પીઠના દુખાવા અને કેન્સર વચ્ચેનું જોડાણ
- મોટાભાગના કિસ્સાઓમાં, પીઠનો દુખાવો સ્નાયુઓમાં ખેંચાણ, સ્લિપ્ડ ડિસ્ક અથવા ખરાબ મુદ્રાને કારણે થાય છે.
- જો આ દુખાવો અઠવાડિયા કે મહિનાઓ સુધી ચાલુ રહે, રાત્રે વધુ ખરાબ થાય, અથવા પગમાં ઝણઝણાટ અથવા નિષ્ક્રિયતા આવે, તો તે ચેતવણીનો સંકેત હોઈ શકે છે.
દિલ્હીની મેક્સ હોસ્પિટલના સિનિયર સર્જિકલ ઓન્કોલોજિસ્ટ ડૉ. હરીશ વર્મા સમજાવે છે:
“જો પીઠનો દુખાવો પેશાબ કરવામાં મુશ્કેલી, રક્તસ્રાવ અથવા અચાનક વજન ઘટાડા જેવા લક્ષણો સાથે હોય, તો તમારે તાત્કાલિક ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો જોઈએ.”
ધ લેન્સેટ ઓન્કોલોજી (૨૦૨૫) માં પ્રકાશિત થયેલા એક અભ્યાસ મુજબ, પ્રોસ્ટેટ કેન્સરના ૩૦% દર્દીઓ પ્રારંભિક લક્ષણ તરીકે પીઠ અથવા જંઘામૂળમાં દુખાવો અનુભવે છે. આ ત્યારે થાય છે જ્યારે કેન્સરના કોષો પ્રોસ્ટેટથી હાડકાં સુધી, ખાસ કરીને કરોડરજ્જુમાં ફેલાય છે. આને મેટાસ્ટેટિક પ્રોસ્ટેટ કેન્સર કહેવામાં આવે છે.
પ્રોસ્ટેટ કેન્સર શું છે?
પુરુષોમાં પ્રોસ્ટેટ એક નાની ગ્રંથિ છે, જે મૂત્રાશયની નીચે અને ગુદામાર્ગની સામે સ્થિત છે. તેનું કાર્ય શુક્રાણુઓને પોષણ આપવાનું અને પ્રજનનક્ષમતા જાળવવાનું છે.
- પ્રોસ્ટેટ કેન્સર ત્યારે થાય છે જ્યારે આ ગ્રંથિના કોષો અનિયંત્રિત રીતે વધવા લાગે છે.
- ભારતમાં પ્રોસ્ટેટ કેન્સરના કેસ ઝડપથી વધી રહ્યા છે, જેનું કારણ તમાકુ, દારૂ, પ્રદૂષણ, તણાવ અને ખરાબ જીવનશૈલી છે.
- ૫૦ વર્ષથી વધુ ઉંમરના પુરુષોમાં જોખમ સૌથી વધુ છે.
જર્નલ ઓફ ક્લિનિકલ ઓન્કોલોજી (૨૦૨૪) માં પ્રકાશિત થયેલા એક અહેવાલ મુજબ, પ્રોસ્ટેટ કેન્સર ભારતમાં પુરુષોમાં બીજા ક્રમનું સૌથી સામાન્ય કેન્સર બની ગયું છે.
પ્રોસ્ટેટ કેન્સરના લક્ષણો
પ્રારંભિક તબક્કામાં, પ્રોસ્ટેટ કેન્સરના લક્ષણો સામાન્ય પીઠના દુખાવા અથવા પેશાબની સમસ્યાઓની નકલ કરી શકે છે, જેના કારણે તેમને અવગણવા મુશ્કેલ બને છે.
સામાન્ય લક્ષણો:
- લાંબા સમય સુધી કમર કે કમરના નીચેના ભાગમાં દુખાવો (ખાસ કરીને રાત્રે)
- વારંવાર પેશાબ થવો, પેશાબ કરવામાં મુશ્કેલી થવી, અથવા પેશાબ કરતી વખતે બળતરા થવી
- પેશાબ કે વીર્યમાં લોહી આવવું
- અચાનક વજન ઘટવું અને ભૂખ ન લાગવી
- પગમાં નિષ્ક્રિયતા, નબળાઈ અથવા ઝણઝણાટ થવો
- જાતીય કાર્યમાં ફેરફાર, જેમ કે ઇરેક્ટાઇલ ડિસફંક્શન
