ડિજિટલ છેતરપિંડીનું નવું જાળું: વીડિયો કોલ પર બંધક બનાવ્યા, કરોડો રૂપિયા ગુમાવ્યા
ભારત ડિજિટલ અર્થતંત્ર તરફ આગળ વધી રહ્યું છે તેમ, ડિજિટલ છેતરપિંડીના કિસ્સાઓ પણ ઝડપથી સામે આવી રહ્યા છે. છેતરપિંડી કરનારાઓ લોકોને ડરાવીને કરોડો રૂપિયા પડાવી લેવા માટે નવીન ટેકનોલોજીકલ પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરે છે.
તાજેતરમાં, ગુરુગ્રામમાં એક મહિલા “ડિજિટલ ધરપકડ” નામના કૌભાંડનો ભોગ બની હતી. સપ્ટેમ્બર 2024 માં, કાયદા અમલીકરણ અધિકારીઓ તરીકે ઓળખાતા છેતરપિંડી કરનારાઓએ મહિલાને વીડિયો કોલ કર્યો અને નકલી આઈડી કાર્ડ બતાવીને તેના પુત્રને જેલમાં મોકલવાની ધમકી આપી. ડરની સ્થિતિમાં, મહિલાએ પહેલા દિવસે ₹28 મિલિયન અને બીજા દિવસે ₹30 મિલિયન ટ્રાન્સફર કર્યા.
બેંક કર્મચારીઓ પણ સામેલ હતા
કેટલાક કિસ્સાઓમાં, બેંક કર્મચારીઓ પણ આ નેટવર્કનો ભાગ હોવાનું જાણવા મળ્યું છે. બેંગલુરુમાં AU સ્મોલ ફાઇનાન્સ બેંકના કર્મચારી પ્રતાપ કેસરી પ્રધાનની નકલી બેંક ખાતા ખોલવા અને છેતરપિંડી કરનારાઓને માહિતી પૂરી પાડવા બદલ ધરપકડ કરવામાં આવી હતી.
RBI ચિંતા
રાષ્ટ્રીય સ્તરે આવા અસંખ્ય કિસ્સાઓ નોંધાયા છે. એવો અંદાજ છે કે છેલ્લા બે વર્ષમાં ડિજિટલ કૌભાંડોમાં આશરે ₹2,500 કરોડનું નુકસાન થયું છે. આ અંગે ગંભીર ચિંતા વ્યક્ત કરતા, RBI ગવર્નર સંજય મલ્હોત્રાએ 27 જાન્યુઆરી, 2025 ના રોજ બેંકના CEOs સાથે બેઠક યોજી હતી.
તેનાથી કેવી રીતે બચવું?
નિષ્ણાતો માને છે કે છેતરપિંડી કરનારાઓ ઘણીવાર ભયનું વાતાવરણ બનાવીને લોકોને ફસાવે છે. લોકોએ સમજવું જોઈએ કે કોઈ પણ સરકારી એજન્સી ફોન કોલ્સ અથવા વોટ્સએપ દ્વારા કાર્યવાહીની ધમકી આપતી નથી. આવા કિસ્સાઓમાં, તાત્કાલિક 1930 પર રાષ્ટ્રીય સાયબર છેતરપિંડી હેલ્પલાઇન પર કૉલ કરો અથવા cybercrime.gov.in પર ફરિયાદ નોંધાવો. ઉપરાંત, બેંકોએ દરેક વ્યવહાર વિશે તાત્કાલિક માહિતી મેળવવા માટે હંમેશા SMS/ઈમેલ ચેતવણીઓ સક્રિય કરવી જોઈએ.
