Online Gaming Bill 2025: ઈ-સ્પોર્ટ્સને પ્રોત્સાહન, જુગાર પર કડક કાયદા
કેન્દ્રીય ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને આઇટી મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે સોમવારે લોકસભામાં ઓનલાઈન ગેમિંગ પ્રમોશન અને રેગ્યુલેશન બિલ 2025 રજૂ કર્યું. આ બિલનો હેતુ ઈ-સ્પોર્ટ્સ, સોશિયલ ગેમ્સ અને શૈક્ષણિક ગેમ્સને વ્યવસ્થિત રીતે પ્રોત્સાહન આપવાનો છે, જ્યારે પૈસા આધારિત ઓનલાઈન ગેમ્સ પર કડક નિયંત્રણો લાદવામાં આવશે.
ઈ-સ્પોર્ટ્સ અને પૈસા આધારિત ગેમ્સ વચ્ચેનો તફાવત
સરકારે ઈ-સ્પોર્ટ્સને વર્ચ્યુઅલ ક્ષેત્રમાં માનક નિયમો હેઠળ રમાતી કૌશલ્ય આધારિત સ્પર્ધાત્મક રમતો તરીકે વ્યાખ્યાયિત કરી છે. આમાં વ્યાવસાયિક ટુર્નામેન્ટ અને સ્પર્ધાઓનો સમાવેશ થાય છે.
તે જ સમયે, જે રમતોમાં પૈસા અથવા કિંમતી વસ્તુઓ દાવ પર હોય છે તેને “મની ગેમ્સ” ગણવામાં આવી છે. આનો અર્થ એ છે કે રમતને સ્પર્ધા અને કૌશલ્યના આધારે જોવામાં આવશે, જ્યારે જુગાર જેવી રમતો પર સંપૂર્ણપણે પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવશે.
નવી નિયમનકારી સત્તા
બિલમાં એક સ્વતંત્ર નિયમનકારી સત્તા બનાવવાની જોગવાઈ છે. આ સત્તા ઓનલાઈન ગેમિંગની નીતિઓનું માર્ગદર્શન કરશે, વિકાસને પ્રોત્સાહન આપશે અને નિયમોનું પાલન મોનિટર કરશે. તેની પાસે કોઈપણ પૈસાની રમતના સંચાલન, જાહેરાત અથવા પ્રમોશન પર પ્રતિબંધ મૂકવાની સત્તા હશે, પછી ભલે તે મોબાઇલ, કમ્પ્યુટર અથવા ઇન્ટરનેટ પ્લેટફોર્મ પર હોય.
બિલની મુખ્ય જોગવાઈઓ
બેંકો અને નાણાકીય સંસ્થાઓને વાસ્તવિક પૈસાથી ગેમિંગ વ્યવહારો કરવા પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવશે.
પૈસાથી રમતોની જાહેરાતો પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ.
ઈ-સ્પોર્ટ્સ અને બિન-આર્થિક કૌશલ્ય-આધારિત રમતોનો પ્રચાર.
નોંધણી વગરના અથવા ગેરકાયદેસર પ્લેટફોર્મ પર કડક કાર્યવાહી.
સરકારનું કારણ
સરકારની આ પહેલ સગીરોમાં ગેમિંગ વ્યસન અને નાણાકીય જોખમો ઘટાડવા માટે છે. 2023 માં ઓનલાઈન ગેમિંગ પર 28% GST લાદવામાં આવ્યો હતો, અને નાણાકીય વર્ષ 2025 થી જીત પર 30% કર લાગુ થશે. છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં 1,400 થી વધુ ગેરકાયદેસર વેબસાઇટ્સ અને એપ્લિકેશન્સને અવરોધિત કરવામાં આવી છે.
વ્યસન અંગે ચિંતા
શિક્ષણ મંત્રાલયે માતાપિતા અને શિક્ષકોને ચેતવણી આપી છે કે સગીરોમાં ગેમિંગ વ્યસન વધી રહ્યું છે. માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રાલયે નિર્દેશ આપ્યો છે કે બ્રોડકાસ્ટરોએ ગેમિંગના નાણાકીય જોખમો પર ચેતવણી સંદેશાઓ બતાવવા જોઈએ.
