India Bangladesh Ties: આર્થિક પગલાં સાથે ભારતનો મોટો સંકેત

India Bangladesh Ties: જૂટ અને અન્ય ઉત્પાદનોના આયાત પર સખત પ્રતિબંધ

India Bangladesh Ties: આ પહેલી વાર નથી જ્યારે ભારતે બાંગ્લાદેશ સામે કડક વલણ અપનાવ્યું હોય. છેલ્લા કેટલાક મહિનામાં, ભારતે બાંગ્લાદેશથી થતી આયાત અંગે ઘણા મહત્વપૂર્ણ પગલાં લીધાં છે.

India Bangladesh Ties: ભારત અને બાંગ્લાદેશ વચ્ચે વધતી તણાવભરી સ્થિતિ વચ્ચે, શુક્રવારે મોદી સરકારએ બાંગ્લાદેશથી આયાત થતા કેટલાક જ્યુટ ઉત્પાદનો અને નેલા કાપડના જમીનમાર્ગથી આયાત પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. હવે આ સામાનનો આયાત માત્ર ન્હાવા શેવા બંદર (Nhava Sheva seaport) દ્વારા જ શક્ય રહેશે

આ નિર્ણય પછી હવે ભારત-બાંગ્લાદેશ વચ્ચેની જમીન સીમા દ્વારા જ્યુટ અને કાપડનો વેપાર બંધ થઈ જશે. આ નિર્ણય એવા સમયે લેવામાં આવ્યો છે જયારે ભારત-બાંગ્લાદેશના સંબંધોમાં કડવાશ જોવા મળી રહી છે. તાજેતરમાં ચીનની મુલાકાત દરમિયાન બાંગ્લાદેશની અંતરિમ સરકારના વડા મહમ્મદ યુનૂસના નિવેદનોએ સ્થિતિને વધુ વિઘટન તરફ દોરી છે.

બાંગ્લાદેશથી આયાત હવે માત્ર એક જ બંદરથી

ભારત સરકારના વાણિજ્ય મહાનિદેશાલય (DGFT) દ્વારા જારી માર્ગદર્શિકા અનુસાર, હવે બાંગ્લાદેશથી કેટલાક નિર્ધારિત ઉત્પાદનોનો આયાત માત્ર મહારાષ્ટ્રના ન્હાવા શેવા બંદર મારફતે જ શક્ય રહેશે. PTIની રિપોર્ટ મુજબ, નવા નિયમોના અંતર્ગત જમીન માર્ગે બાંગ્લાદેશથી જ્યુટના ઉત્પાદનો, જ્યુટ અને અન્ય રેશાદાર તંતુઓ, જ્યુટની સિંગલ યાર્ન, મલ્ટિપલ ફોલ્ડેડ અને નેળાયેલ કાપડ તેમજ બિન-બ્લીચ કરેલું જ્યુટ કાપડ ભારતમાં લાવવાનું સંપૂર્ણપણે બંધ કરવામાં આવ્યું છે.

જોકે, DGFTએ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે આ પ્રતિબંધ તે બાંગ્લાદેશી માલ પર લાગુ નહીં થાય જે ભારત મારફતે નેપાળ અથવા ભૂટાન તરફ ટ્રાંઝિટ રૂપે મોકલવામાં આવે છે. એટલે કે ટ્રાંઝિટ માટે ભારતનો ઉપયોગ થતો માલ આ પ્રતિબંધથી મુક્ત રહેશે.

રી-એક્સપોર્ટ પર પણ પ્રતિબંધ

ભારત સરકારના વાણિજ્ય મહાનિદેશાલય (DGFT) એ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે હવે નેપાળ અને ભૂટાનના રસ્તે ભારતમાં દાખલ થયા બાદ આ વસ્તુઓનો પુનઃનિકાસ (રી-એક્સપોર્ટ) પણ શક્ય નહીં હોય. DGFT ના તાજેતરના આદેશમાં જણાવાયું છે:

“બાંગ્લાદેશથી કોઈપણ જમીન સીમા ચેકપોસ્ટ મારફતે આ માલોનો આયાત નહિ થાય. આયાત ફક્ત મહારાષ્ટ્રના ન્હાવા શેવા બંદરથી જ માન્ય રહેશે.”

આ પ્રથમ વખત નથી જ્યારે ભારતે બાંગ્લાદેશ વિરુદ્ધ કડક વલણ દાખવ્યું છે. છેલ્લા કેટલાય મહિનાઓમાં બાંગ્લાદેશથી આયાત અંગે ભારતે અનેક મહત્વપૂર્ણ પગલાં લીધા છે.

• 17 મે, 2025ના રોજ ભારતે તૈયાર કપડાં અને પ્રોસેસ્ડ ફૂડ જેવા ઉત્પાદનોના આયાત પર પ્રતિબંધ મુક્યો હતો.

• તે પહેલા, 9 એપ્રિલે ભારતે બાંગ્લાદેશને આપવામાં આવેલી ટ્રાંઝિટ સુવિધા પાછી ખેંચી હતી, જેમાં તે ભારતના માર્ગે મિડલ ઈસ્ટ, યુરોપ અને અન્ય દેશોમાં માલ મોકલી શકતું હતું. હવે આ છૂટ ફક્ત નેપાળ અને ભૂટાન સુધી મર્યાદિત રાખવામાં આવી છે.