Garuda Purana: મરણ પછી વૈતરણિ નદી પાર કરવી: આત્મા માટેનું મહત્વપૂર્ણ અને મુશ્કેલ સફર

Garuda Purana માં વૈતરણી નદી વિશે વાત કરવામાં આવી છે

Garuda Purana: ગરુડ પુરાણમાં વૈતરણી નદી વિશે વાત કરવામાં આવી છે, જે યમલોકના માર્ગ પર છે અને પાપીઓ માટે ભયંકર ત્રાસનું સ્થળ છે. જે લોકો પૃથ્વી પર ખરાબ કાર્યો કરે છે અને અન્યાયી છે, તેમને મૃત્યુ પછી યમદૂતો આ ભયંકર નદીમાં ધકેલી દે છે. ચાલો જાણીએ કે મૃત્યુ પછી યમરાજની દુનિયા કેવી હોય છે અને યમલોકની વૈતરણી નદી પાર કરવી આત્મા માટે પણ કેમ એક પડકાર છે.

Garuda Purana: હિન્દુ ધાર્મિક ગ્રંથો વ્યક્તિના મૃત્યુ પછી તેના આત્માના જીવન વિશે માહિતી આપે છે. ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, મૃત્યુ પછી આપણા શરીરનો અગ્નિસંસ્કાર કરવામાં આવે છે, પરંતુ આત્માની એક નવી યાત્રા શરૂ થાય છે. ધાર્મિક ગ્રંથોમાં કર્મનું વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. એવું કહેવાય છે કે તમે તમારા જીવનમાં જે કાર્યો કરો છો તેના પર નિર્ભર છે કે મૃત્યુ પછી તમારું જીવન કેવું હશે.

આ પૃથ્વી પર જન્મેલા દરેક માનવીનું એક દિવસ મૃત્યુ નિશ્ચિત છે. પણ આ યાત્રા મૃત્યુ પછી સમાપ્ત થતી નથી. આ પછી આત્માને તેના કર્મ અનુસાર નર્ક, સ્વર્ગ કે મોક્ષ મળે છે. ગરુડ પુરાણમાં પણ નરકના ત્રાસનું વર્ણન છે. આમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે કયા કર્મોને કારણે જીવને નરકમાં દુઃખ ભોગવવું પડે છે અને કયા કર્મોને કારણે કેટલાક જીવો વૈતરણી નદીમાં પડી જાય છે.

યમલોક સુધીના માર્ગમાં વૈતરણિ નદી આવે છે, જેના વિષે શાસ્ત્રોમાં ખૂબ ભયાનક અને દુઃખદ વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. આ વૈતરણિ નદીમાં પાપીઓએ તેમના બુરા કર્મોની સાજા ભોગવવી પડે છે અને તેઓને અનેક પ્રકારની પીડાઓ સહન કરવી પડે છે. આજે આપણે ગરુડ પુરાણમાં વર્ણવાયેલા આ નદી વિશે જાણશું કે કયા કર્મોના કારણે મૃત્યુ પછી આત્માને વૈતરણિ નદીમાં ફેંકવામાં આવે છે. આવો જાણીએ કે યમરાજની દુનિયા કઈ રીતે હોય છે અને યમલોકમાં વૈતરણિ નદી કેવી છે.

ગરુડ પુરાણમાં આનો ઉલ્લેખ છે

એક વાર ગરુડજીે ભગવાનને પૂછ્યું કે કયા એવા પાપ છે જેના કારણે મનુષ્ય વૈતરણિ નદીમાં પડે છે. ત્યારે ભગવાને સમજાવ્યું કે જે લોકો સારા કર્મોથી દૂર રહે છે અને હંમેશાં પાપકર્મોમાં વિલીન રહે છે, તેમને એક નરકથી બીજા નરકમાં જવું પડે છે, એક પછી એક દુઃખ સહવું પડે છે અને એક પછી એક ભય અનુભવું પડે છે. પાપી આત્માઓને દક્ષિણ દ્વારથી લઈ જવામાં આવે છે. આ માર્ગના મધ્યમાં વૈતરણિ નદી આવે છે, જ્યાં પાપી આત્માઓ જાય છે.

જેઓ પૃથ્વી પર બ્રાહ્મણોની હત્યા કરે છે, દારૂ પીવે છે, બાળકોની હત્યા કરે છે, ગોયની હત્યા કરે છે, સ્ત્રીઓને મારતા છે, ગર્ભપાત કરે છે, ગુરુઓ અને બ્રાહ્મણોથી દ્રવ્ય છીનવી લે છે, તે તમામ વૈતરણિ નદીમાં પડતાં હોય છે.

જેઓ ધન ઉધાર લઈને ચૂકતા નથી, જેઓ વિશ્વાસઘાત કરે છે, જેઓ કોઈને ઝેરી કરે છે, જેઓ સત્વલ લોકોથી ઈર્ષ્યા કરે છે અને તેમની ગુણગાન નથી કરતાં, જેઓ લોકોને પોતાથી નાની સમજીને સન્માન નથી આપતા, જેઓ સારા સાથીથી દૂર રહે છે, જેઓ તીર્થસ્થળો, સંતો, ગુરુઓ અને દેવતાઓનો અપમાન કરે છે, જેઓ પુરાણો, વેદો, ન્યાય અને વેદાંતનો અપમાન કરે છે, જેઓ કોઈ દુઃખી વ્યક્તિને જોઈ ખુશ થાય છે, જેઓ બીજાને પીડા પહોંચાડે છે અને બીજાની બુરાઈ કરે છે, તેઓ પણ વૈતરણિ નદીમાં પડતા હોય છે. આ બધા અધર્મી જંતુ દિવસ-રાત શોક કરે છે અને યમના માર્ગે ચાલે છે. ત્યાં આ જંતુઓને રાક્ષસો હુમલો કરે છે. ત્યારબાદ યમદૂત આ આત્માઓને પીટીને વૈતરણિ નદીમાં ફેંકી દે છે.

જેઓ પોતાના માતા, પિતા, ગુરુ અને અન્ય પૂજનીય વ્યક્તિઓનો અપમાન કરે છે, જેઓ બ્રાહ્મણોને વચન આપીને સચ્ચા મનથી દાન નથી કરતા, જેઓ બીજાને દાન આપવાથી રોકે છે, જેઓ કથામાં વિક્ષેપ કરે છે, જેઓ પોતાના લાભ માટે જીવજંતુઓને નુકસાન પહોંચાડે છે, જેઓ માંસાહારી છે, જેઓ શાસ્ત્રોને માનતા નથી, જેઓ સ્ત્રીઓનો અપહરણ કરે છે અને જેઓ છોકરીઓ સાથે વૈધ સંબંધ સ્થાપિત કરવા માંગે છે, તે બધા વૈતરણિ નદીમાં પડે છે. રસ્તામાં અનેક પીડાઓ સહીને તેઓ યમના મહલમાં પહોંચે છે અને યમના આદેશ પર દૂત ફરીવાર પાપીઓને વૈતરણિ નદીમાં ધકેલી દે છે.

ભગવાન કહે છે કે વૈતરણિ નદી તમામ મહાન દુઃખદ નરકોમાં સૌથી પીડાદાયક છે. આ કારણસર યમના દૂત પાપીઓને આ નદીમાં ફેંકી દે છે. ધાર્મિક ગ્રંથો અને ગરુડ પુરાણ મુજબ ધાર્મિક લોકો વૈતરણિ નદીના પાણીને અમૃત સમજે છે, જયારે પાપી લોકો આ નદીને લોહિથી ભરેલી માનતા હોય છે. માનવામાં આવે છે કે વૈતરણિ નદી સો યોજન સુધી ફેલાયેલી છે અને આ નદી ગિદ્દડ અને માછલીઓનું ઘર છે. આ નદીનું પાણી ઉકળતું હોય છે અને તેમાં ગંદકી, દુર્ગંધ, માંસ અને વિવિધ જીવજંતુઓ હોય છે. રસાતળમાં પડેલા પાપી લોકો ભયાનક પ્રાણીઓ અને ઉકળતા પાણીની પીડા કારણે સતત રડતા રહે છે. પાપીઓ માટે આ નદી પાર કરવી ખુબ જ મુશ્કેલ છે. આ પીડાથી બચવા માટે પુરાણોમાં કેટલાક ઉપાયો પણ જણાવવામાં આવ્યા છે.

મૃત્યુના સમયે ગાયનું દાન

પુરાણકથાઓ અનુસાર, જો કોઈ વ્યક્તિ મૃત્યુના સમયે ગાયનું દાન કરે છે, તો તેને વૈતરણિ નદી પાર કરવામાં મદદ મળી શકે છે. કહેવામાં આવે છે કે જ્યારે તમે આ નદીના કિનારે પહોંચો છો ત્યારે એક ગાય આવે છે અને પૂછે છે, “કોઈ સારો કાર્ય કર્યો હોય તો જણાવો.” જેમણે ગાયનું દાન કર્યું હોય, તેઓ ગાયની પૂંછડી પકડીને આ ખતરનાક વૈતરણિ નદીને સાવધાનીથી પાર કરી શકે છે.