iPhone: 85,000 રૂપિયાના iPhone ની કિંમત 2.5 લાખ સુધી પહોંચવા પર ટ્રમ્પના નિવેદનથી ગુંજ
iPhone: જો આઈફોન ભારતને બદલે અમેરિકામાં બનાવવામાં આવે તો તેની કિંમત ત્રણ ગણી વધીને ₹2.5 લાખ થઈ શકે છે. જેના કારણે ગ્રાહક, કંપની અને બજાર બધાને નુકસાન થશે.
iPhone: કલ્પના કરો કે આજે જે iPhone તમને ₹85,000માં મળી રહ્યો છે, તેની કિંમત એક દિવસે ₹2.5 લાખ સુધી પહોંચી જાય! હા, આ શક્ય બની શકે છે જો Apple તેના iPhone ને ભારતના બદલે અમેરિકા ખાતે બનાવવાનું શરૂ કરે.
અમેરિકા માં ઉત્પાદન ખર્ચ ભારતની તુલનાએ ત્રણગણો વધુ છે, અને એ જ કારણ છે કે iPhone ની કિંમતમાં આટલો મોટો વધારો થઈ શકે છે.
આ આખો મુદ્દો ત્યારે શરૂ થયો જ્યારે અમેરિકાના ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના એક નિવેદન બાદ ભારે ચર્ચા ઊભી થઈ. ટ્રમ્પે કહ્યું કે તેમણે Apple ના CEO ટિમ કુક સાથે વાત કરી છે અને તેમને કહેલું કે કંપનીએ ભારતમાં પોતાનો વિકાસ ન કરવો જોઈએ. આ પર ભારતના ઉદ્યોગ જગત અને ટેકનિકલ નિષ્ણાતો તરફથી તીખા પ્રતિક્રિયાઓ મળી રહી છે.
ભારતમાંથી અમેરિકામાં ઉત્પાદન ખસેડાયું તો કિંમત ત્રણગણી કેમ થઈ શકે?
મહારાષ્ટ્ર ચેમ્બર ઑફ કોમર્સ, ઇન્ડસ્ટ્રીઝ એન્ડ એગ્રીકલ્ચર (MCCIA)ના ડિરેક્ટર જનરલ પ્રશાંત ગિરબાને સ્પષ્ટપણે જણાવ્યું કે, “જો iPhone અમેરિકામાં બનાવવામાં આવશે, તો તેની ઉત્પાદકતા ખર્ચ લગભગ $3,000 (અંદાજે ₹2.5 લાખ) થઈ શકે છે. જ્યારે આજનો એવો જ ફોન ભારત કે ચીનમાં માત્ર $1,000 (અંદાજે ₹85,000) માં તૈયાર થાય છે. હવે સવાલ એ છે કે, શું અમેરિકન ગ્રાહકો આટલી ઊંચી કિંમત ચૂકવવા તૈયાર રહેશે?”
તેમણે આ પણ ઉમેર્યું કે હાલ Appleનું અંદાજે 80% ઉત્પાદન ચીનમાં થાય છે, જેના દ્વારા ત્યાં લગભગ 50 લાખ લોકોને રોજગાર મળ્યો છે. Apple ભારતમાં ઉત્પાદન વધારવાનું કારણ એ છે કે તે ચીન પરની નિર્ભરતા ઘટાડવા માંગે છે, ન કે અમેરિકા પાસેથી કામ છીનવવાનું.
Apple માટે ભારત છોડવું બની શકે છે મોંઘો સોદો
ટેલિકોમ ઇક્વિપમેન્ટ મેન્યુફેક્ચરર્સ અસોસિએશન (TEMA) ના ચેરમેન એન.કે. ગોયલએ જણાવ્યું કે, “Appleએ ગયા એક વર્ષમાં ભારતમાંથી ₹1.75 લાખ કરોડના iPhones બનાવ્યા છે. હાલમાં તેમના ભારતમાં ત્રણ મેન્યુફેક્ચરિંગ પ્લાંટ છે અને બે વધુ પ્લાનિંગમાં છે. આવી પરિસ્થિતિમાં જો Apple ભારતમાં ઉત્પાદન બંધ કરીને બહાર જાય તો તેને ભારે નુક્સાન સહન કરવું પડી શકે છે.”
ગોયલએ આ પણ કહ્યું કે, આજે દુનિયાભરમાં વેપારનાં નિયમો સતત બદલાઈ રહ્યા છે અને ટેરિફ (આમદાની-નિકાસ કર) પણ વધી રહ્યા છે. આવી પરિસ્થિતિમાં Apple માટે ભારતમાંથી બહાર જવું કોઇ સમજદારી નથી.
ભારત માટે Apple કેમ મહત્વનું છે?
KPMGના પૂર્વ પાર્ટનર જયદીપ ઘોષએ જણાવ્યું કે, “Appleનું ઇકોસિસ્ટમ ભારત માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. જો લાંબા ગાળે કંપની ભારત છોડે છે તો તેનો સીધો અસર દેશની અર્થવ્યવસ્થા અને રોજગારી પર પડશે. અમેરિકામાં iPhone બનાવવું એ સહેલું નથી કારણ કે ત્યાં કામદારોનો ખર્ચ બહુ વધારે છે.”
iPhone ભારતમાં બને તો બધાને થશે ફાયદો
વિશેષજ્ઞોની રાય ખૂબ સ્પષ્ટ છે – iPhone ને ભારતમાં બનાવવું કંપની માટે પણ સસ્તું પડે છે અને ગ્રાહકો માટે પણ લાભદાયક છે. જો iPhone અમેરિકામાં બનાવવામાં આવશે તો તેની કિંમત આકાશે પહોંચે એવી શક્યતા છે, જેથી ન તો ગ્રાહકો ખુશ રહેશે અને ન જ Appleની કમાણી વધશે.
હવે જોવાનું એ છે કે Apple અને અમેરિકા સરકાર આ મુદ્દે શું નિર્ણય લે છે. પરંતુ હાલ માટે તો ભારત, iPhone બનાવવાનું સૌથી સારો વિકલ્પ બનીને ઉભર્યું છે.
