Tulsi Puja Niyam: કયા દિવસે તુલસીને સ્પર્શ કરવાથી ઉપવાસ તૂટી જાય છે? સ્પર્શ કરવાથી લાગે છે ઘોર પાપ!
Tulsi Puja Niyam: હિન્દુ ધર્મમાં, તુલસીને માતાનો દરજ્જો છે. દરેક ઘરમાં તેની પૂજા કરવામાં આવે છે. જોકે લગભગ બધા જાણે છે કે રવિવારે તુલસીનો સ્પર્શ કરવો પ્રતિબંધિત છે, પરંતુ એક એવો દિવસ પણ છે જ્યારે તુલસી માતાનો સ્પર્શ કરવો એ ઘોર પાપ છે… ચાલો જાણીએ કે તે કયો દિવસ છે…
Tulsi Puja Niyam: સનાતન ધર્મમાં, તુલસીના છોડને છોડ નહીં પણ દેવી કહેવામાં આવે છે. હિન્દુ ધર્મમાં તુલસીના છોડને ખૂબ મહત્વ આપવામાં આવે છે. એવું કહેવાય છે કે દેવી લક્ષ્મી પોતે તુલસીના છોડમાં રહે છે અને તુલસીના પાન વિના કોઈ પણ વિષ્ણુ અને લક્ષ્મીની પૂજા પૂર્ણ થતી નથી. શાસ્ત્રોમાં એવું કહેવાય છે કે ઘરના સુખ-સમૃદ્ધિ અને ઘરમાં શુભતા માટે તુલસીની દૈનિક પૂજા સૂચવવામાં આવી છે. ઘરના આંગણામાં તુલસી રાખવાને ઘરમાં સુખ-સમૃદ્ધિનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. આ જ કારણ છે કે પ્રાચીન કાળથી લોકો તુલસીમાં દીવો રાખતા આવ્યા છે, તુલસીની પૂજા કરતા આવ્યા છે અને દેવીની જેમ તેની પૂજા કરતા આવ્યા છે.
તુલસીને સ્પર્શ કરવા માટેના નિયમો
હમેશાં તુલસી માતાને સ્પર્શ કરવો, તેમને જળ ચડાવવું અને દીવો આપવો વિશેષ નિયમો અને શિસ્ત હેઠળ કરવામાં આવે છે. કેટલાક વિશિષ્ટ દિવસો એવા છે જેમા તુલસીના પાંદડા તોડવા, જળ આપવા કે સ્પર્શ કરવો મનાઈ હોય છે — જેમ કે રવિવાર, મંગળવાર અને એકાદશી.
આ દિવસોમાં તુલસી માતાની પૂજા દૂરસેથી કરવી જોઈએ, પણ ખાસ ધ્યાન રાખવો જેવો એક દિવસ એવો છે કે જેમાં જો ભૂલથી પણ તમે તુલસીને સ્પર્શ કરી લો તો તમને ઘોર પાપ લાગતું હોય છે. આ દિવસે તુલસી સાથે કોઈ પણ પ્રકારની છેદ-છાડ પણ કરવી યોગ્ય માનવામાં આવતી નથી.
વર્ષમાં ૧૨ એકાદશીઓ આવે છે અને દરેક એકાદશી પર તુલસીને સ્પર્શ કરવો મનાઈ છે, પરંતુ નિર્જળા એકાદશી એ એવી એક વિશિષ્ટ એકાદશી છે કે જેમાં જો તમે ભૂલથી પણ તુલસીનો સ્પર્શ કરો તો તમે મહાપાપના ભાગીદાર બની શકો છો — આવું શાસ્ત્રોમાં વર્ણવાયું છે.
માન્યતા છે કે નિર્જળા એકાદશીના દિવસે માતા લક્ષ્મી અને તુલસી મા બંને ભગવાન વિષ્ણુ માટે ઉપવાસ રાખે છે. એવી સ્થિતીમાં જો કોઈ વ્યકતિ તુલસીને સ્પર્શ કરે છે, તુલસીના પાન તોડે છે કે પાણી આપે છે, તો એ માતા તુલસીનો ઉપવાસ ભંગ કરવા સમાન છે. શાસ્ત્રો કહે છે કે આવું કરનાર વ્યક્તિને પાપ લાગે છે અને તે નરકવાસી બને છે.
આથી નિર્જળા એકાદશી પર તુલસી માતાને દૂરથી નમન કરવું અને સ્પર્શ ટાળવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ગણાય છે.
આ દિવસે કરી શકાય છે તુલસી પૂજા
એનો અર્થ એ નથી કે નિર્જળા એકાદશીના દિવસે તુલસીની પૂજા મનાઈ છે. તુલસીના પાંદડા તોડવા, તેમને સ્પર્શ કરવા અને જળ આપવું નિષિદ્ધ છે, પરંતુ દૂરથી તુલસી માતાની પૂજા કરવી સંપૂર્ણ રીતે માન્ય અને ખૂબ ફળદાયી છે.
આ દિવસે તમે તુલસી પાસે 11 ઘી ના દીપક પ્રગટાવી શકો છો, તેમની પરિક્રમા કરી શકો છો અને દૂરથી નમન કરીને આશીર્વાદ લઈ શકો છો. શાસ્ત્રોમાં એવું કહેવાય છે કે નિર્જળા એકાદશીના દિવસે આ રીતે કરેલી તુલસી પૂજા અસાધારણ ફળ આપે છે અને ભગવાન વિષ્ણુ અને માતા લક્ષ્મી ખૂબ પ્રસન્ન થાય છે.
