Chaitra Navratri 2025: નવરાત્રિ પર પ્રસાદ તરીકે કેમ ચઢાવામાં આવે છે હલવો, પૂડી અને ચણા? ધાર્મિક નહિ, જાણો તેની પાછળનું વિજ્ઞાન
ચૈત્ર નવરાત્રીમાં, અષ્ટમી અને નવમીના રોજ કન્યા પૂજન કરવામાં આવે છે, જેમાં 9 છોકરીઓ અને 1 છોકરાને પુરી, હલવો અને કાળા ચણાનો ભોગ ચઢાવવામાં આવે છે. આ પરંપરાનું વર્ણન દેવી ભાગવત પુરાણમાં કરવામાં આવ્યું છે.
Chaitra Navratri 2025: ચૈત્ર નવરાત્રી 6 એપ્રિલ સુધી છે. આજે અષ્ટમી છે અને આ દિવસે લોકો છોકરીઓની પૂજા કરે છે. જોકે, ઘણા લોકો નવમીના દિવસે પણ છોકરીઓની પૂજા કરે છે. આ ખાસ દિવસે, 9 છોકરીઓ અને 1 વાંદરાને, એટલે કે છોકરાને, પ્રસાદ ચઢાવવામાં આવે છે અને તેમની પૂજા કરવામાં આવે છે. પુરી, સોજીની ખીર અને સૂકા કાળા ચણા પ્રસાદ તરીકે પીરસવામાં આવે છે, જે વર્ષોથી ચાલી આવતી પરંપરા છે. આ પરંપરાનું વર્ણન દેવી ભાગવત પુરાણમાં પણ કરવામાં આવ્યું છે, જેમાં છોકરીઓને દેવી દુર્ગાનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે. દેવી ભાગવત પુરાણ અનુસાર, આ છોકરીઓને દેવી દુર્ગાના નવ સ્વરૂપોનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. કન્યા પૂજન દ્વારા, ભક્તો દેવીની કૃપા પ્રાપ્ત કરે છે અને તેમના આશીર્વાદ મેળવે છે.
કેટલાક પ્રદેશોમાં, ચૈત્ર દુર્ગા અષ્ટમીના દિવસે દેવી ચામુંડા દેવીના માથામાંથી પ્રગટ થવાની વાર્તા પ્રચલિત છે. દેવી ચામુંડાએ મહિષાસુરના સાથી ચંડ, મુંડ અને રક્તબીજ જેવા રાક્ષસોનો વધ કર્યો. મહાઅષ્ટમીના દિવસે, ભક્તો 64 યોગીનીઓ અને અષ્ટ શક્તિઓની પૂજા કરે છે, જે દેવી દુર્ગાના આઠ ઉગ્ર સ્વરૂપોનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.
આ પ્રસાદ પાછળનું લોજિક શું છે?
ડાયટિશિયન અને લેખિકા ઋજુતા દિવેકર મુજબ, પૂડી, હલવો અને ચણાનો આ કોમ્બિનેશન શરીરને જરૂરી પોષણ તત્વો પ્રદાન કરે છે. સાત્વિક આહાર પછી, આ ભોજન પાચન તંત્રને સંતુલિત કરવામાં મદદરૂપ થાય છે. ચણા અને સુજીમાં ઉંચી માત્રામાં આહાર ફાઈબર હોય છે, જે બ્લડ શુગરના લેવલને કંટ્રોલ કરવા અને હ્રદયના સ્વાસ્થ્યને વધારવામાં સહાયક છે. આ ઉપરાંત, કાળા ચણામાં સેપોનિન્સ હોય છે, જે કેન્સર કોષોને ફેલાવાથી રોકવામાં મદદ કરે છે. આ જ કારણસર નવરાત્રિ દરમિયાન પૂડી, હલવો અને કાળા ચણાનું ભોગ ફક્ત ધાર્મિક અને સાંસ્કૃતિક મહત્ત્વ ધરાવતું નથી, પરંતુ આરોગ્યના દ્રષ્ટિકોણથી પણ લાભદાયક છે.
