Makar Sankranti
મકરસંક્રાંતિ એ શિયાળાના દિવસોમાં ઉજવાતો તહેવાર છે. ખીચડી દાળ અને ચોખા મિક્સ કરીને બનાવવામાં આવે છે. તેમાં અનેક પ્રકારના શાકભાજી, મસાલા અને દેશી ઘી પણ ઉમેરવામાં આવે છે.
મકરસંક્રાંતિ પર ખિચડી: આજે 14 જાન્યુઆરીએ આખો દેશ મકરસંક્રાંતિની ઉજવણી કરી રહ્યો છે. આ તહેવારને ખીચડી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. જ્યોતિષ શાસ્ત્ર અનુસાર, આ તહેવાર ત્યારે ઉજવવામાં આવે છે જ્યારે સૂર્ય મકર રાશિમાં પ્રવેશ કરે છે. આ દિવસે ઘણી પરંપરાઓ નિભાવવામાં આવે છે. ખીચડી બનાવવી, ખાવી અને દાન કરવું એ પણ એક પરંપરા છે જે વર્ષોથી ચાલી આવે છે. આપણે બધા દર વર્ષે આ તહેવાર પર ખીચડી ખાઈએ છીએ. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે આ દિવસે ફક્ત ખીચડી જ કેમ બનાવવામાં આવે છે, શું તેનો સ્વાસ્થ્ય સાથે કોઈ સંબંધ છે? જો નહીં, તો અમને જણાવો…
ખીચડી બનાવવાની પરંપરા ક્યાંથી આવી?
મકરસંક્રાંતિ પર ખીચડી બનાવવાની અને દાન કરવાની વાર્તા બાબા ગોરખનાથ સાથે જોડાયેલી છે. એવું કહેવાય છે કે ખીલજીના હુમલાને કારણે બધે અરાજકતા ફેલાઈ ગઈ હતી. આ કારણે, નાથ સંપ્રદાયના યોગીઓને ભોજન બનાવવાનો પણ સમય મળતો ન હતો. ઘણા દિવસોથી ખોરાકના અભાવે તેનું શરીર નબળું પડી રહ્યું હતું. બાબા ગોરખનાથ તેમની દુર્દશા જોઈ શક્યા નહીં અને તેમણે તેમને દાળ, ભાત અને શાકભાજી મિક્સ કરીને એકસાથે રાંધવા કહ્યું. તેમની સલાહ ખૂબ જ ઉપયોગી હતી અને ઓછા સમયમાં ખોરાક સરળતાથી તૈયાર થવા લાગ્યો. બાબા ગોરખનાથે પોતે તેનું નામ ખીચડી રાખ્યું હતું.
મકર સંક્રાંતિ પર ખીચડી કેમ બનાવવામાં આવે છે?
જ્યારે ખિલજી સાથેનું યુદ્ધ સમાપ્ત થયું, ત્યારે બાબા ગોરખનાથ અને યોગીઓએ મકરસંક્રાંતિની ઉજવણી કરી. તે દિવસે ખીચડી તૈયાર કરીને વહેંચવામાં આવી. ત્યારથી મકરસંક્રાંતિના તહેવાર પર ખીચડી વહેંચવાની અને દાન આપવાની પરંપરા શરૂ થઈ.
ખીચડીનો સ્વાસ્થ્ય સાથે પણ સંબંધ છે
વાસ્તવમાં, મકરસંક્રાંતિ શિયાળાના દિવસોમાં ઉજવાતો તહેવાર છે. ખીચડી દાળ અને ચોખા મિક્સ કરીને બનાવવામાં આવે છે. તેમાં અનેક પ્રકારના શાકભાજી, મસાલા અને દેશી ઘી પણ ઉમેરવામાં આવે છે. તે જેટલું પૌષ્ટિક છે, તેટલું જ હળવું ભોજન પણ છે. તેને ખાવાથી ઘણા સ્વાસ્થ્ય લાભો (Khichdi Health Benefits) મળે છે.
ખીચડી ખાવાના ફાયદા શું છે?
૧. પોષક તત્વોનો ભંડાર
ખીચડીમાં કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ, પ્રોટીન, વિટામિન્સ અને મિનરલ્સ જોવા મળે છે, જે શરીરને પોષણ આપવાનું કામ કરે છે. તેમાં રહેલા એન્ટીઑકિસડન્ટ રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવાનું કામ કરે છે.
જેના કારણે શરીરમાં ચેપ જેવી સમસ્યાઓ થતી નથી. ખીચડીમાં પોટેશિયમ હોય છે, જે બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રિત કરે છે અને હૃદયના સ્વાસ્થ્યને સુધારે છે.
2. પાચનતંત્ર માટે ફાયદાકારક
ખીચડીમાં દાળ અને ચોખા ભેળવવામાં આવે છે, જે સરળતાથી પચી જાય છે. આનાથી પાચનતંત્ર સ્વસ્થ રહે છે. ખીચડી ફાઇબરનો સારો સ્ત્રોત છે. આ ખાવાથી કબજિયાત અને ગેસ જેવી સમસ્યાઓ થતી નથી. ખિચડી એ ઇરિટેબલ બોવેલ સિન્ડ્રોમથી પીડિત લોકો માટે વરદાન છે.
૩. સ્થૂળતા-વજન ઘટાડવું
ખીચડીમાં ઓછી કેલરી હોવાથી, તે વજન અને સ્થૂળતા ઘટાડવામાં મદદરૂપ થાય છે. ફાઇબરની હાજરીને કારણે, તે પેટને લાંબા સમય સુધી ભરેલું રાખે છે અને વધુ પડતું ખાવાનું અટકાવે છે. આ ઉપરાંત, ખીચડીમાં કેટલાક મસાલા ઉમેરવામાં આવે છે, જે ચયાપચય વધારીને કેલરી ઝડપથી બર્ન કરે છે.
