Fiscal Deficit
Fiscal Deficit: ઈન્ડિયા રેટિંગ્સ એન્ડ રિસર્ચએ બુધવારે જણાવ્યું હતું કે ખર્ચને નિયંત્રિત કરીને સરકાર નાણાકીય વર્ષ 2024-25માં રાજકોષીય ખાધને 4.75 ટકા પર રાખવામાં સક્ષમ રહેશે, જે બજેટ લક્ષ્ય કરતાં 0.19 ટકા ઓછી છે. સ્થાનિક રેટિંગ એજન્સીએ જણાવ્યું હતું કે સબસિડી સિવાયનો આવક ખર્ચ ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં કુલ સ્થાનિક ઉત્પાદન (જીડીપી) ના 0.12 ટકા હશે, જે બજેટ અંદાજ કરતાં ઓછો છે. ઈન્ડિયા રેટિંગ્સના મુખ્ય અર્થશાસ્ત્રી અને પબ્લિક ફાઈનાન્સના વડા દેવેન્દ્ર કુમાર પંતે જણાવ્યું હતું કે નાણાકીય વર્ષ 2024-25ના અંતે સરકારનો મૂડી ખર્ચ રૂ. 11.11 લાખ કરોડના બજેટ અંદાજ કરતાં રૂ. 62,000 કરોડ ઓછો હશે.
સરકારી મૂડી ખર્ચ
જોકે, પંતે જણાવ્યું હતું કે સરકારી મૂડી ખર્ચ હજુ એક વર્ષ અગાઉ કરતાં 10.6 ટકા વધુ રહેશે. સરકારે શરૂઆતમાં મૂડી ખર્ચમાં 17.6 ટકા વૃદ્ધિનો અંદાજ મૂક્યો હતો. રેટિંગ એજન્સીએ જણાવ્યું હતું કે સરકારી મૂડી ખર્ચમાં ઘટાડો થયો હોવા છતાં, ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં જીડીપીના પ્રમાણમાં મૂડી ખર્ચ 3.21 ટકા રહેવાનો અંદાજ છે, જે બે દાયકામાં સર્વોચ્ચ સ્તર છે. એજન્સીએ જણાવ્યું હતું કે, “નાણાકીય વર્ષ 2024-25 માટે મૂડી ખર્ચમાં વૃદ્ધિ એપ્રિલ-મેમાં યોજાયેલી સામાન્ય ચૂંટણીઓથી પ્રભાવિત થઈ હતી અને પ્રથમ છ મહિનામાં મૂડી ખર્ચ વાર્ષિક ધોરણે 15.42 ટકા ઘટ્યો હતો. આવી સ્થિતિમાં, બજેટ લક્ષ્ય સુધી પહોંચવા માટે, નાણાકીય વર્ષના બીજા છ મહિનામાં મૂડી ખર્ચમાં 52.04 ટકાનો વધારો થવો જોઈએ, જે મુશ્કેલ કાર્ય લાગે છે.
અહીં ચિંતા છે
ઈન્ડિયા રેટિંગ્સ અપેક્ષા રાખે છે કે રેલવે અને રોડ, ટ્રાન્સપોર્ટ અને હાઈવે મંત્રાલયો તેમના મૂડી ખર્ચની ફાળવણી કરતાં વધી જશે. પરંતુ સબસિડી મોરચે, ખાદ્ય, ખાતર અને પેટ્રોલિયમ સબસિડી પર વધુ ખર્ચને કારણે જીડીપીમાં 0.10 ટકાનો ઘટાડો થશે.