Interest Rate Cut
US FED Rate Cut: ફેડરલ રિઝર્વ દ્વારા વ્યાજ દરોમાં ઘટાડા પછી, હવે સમગ્ર વિશ્વની મધ્યસ્થ બેંકો સમાન નિર્ણય લઈ શકે છે. આ કારણે આરબીઆઈ અને ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે એક સાથે અનેક મોરચે ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું પડશે…
યુએસ સેન્ટ્રલ બેંક ફેડરલ રિઝર્વે બુધવારે વ્યાજ દરોમાં 50 બેસિસ પોઇન્ટનો ઘટાડો કરવાની જાહેરાત કરી હતી. આ સાથે ભારતમાં વ્યાજદરમાં ઘટાડાની અપેક્ષા પણ વધી છે. હવે બોલ રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI)ની કોર્ટમાં આવી ગયો છે. એવું માનવામાં આવતું હતું કે RBI ગવર્નર શક્તિકાંત દાસ પણ વ્યાજ દરોમાં ઘટાડો કરતા પહેલા ફેડરલ રિઝર્વના નિર્ણયની રાહ જોઈ રહ્યા છે. જો કે, ફેડ રિઝર્વે વધુ બે વર્ષ માટે વ્યાજદરમાં વધુ ઘટાડાના સંકેત આપતાં ગવર્નર શક્તિકાંત દાસ સમક્ષ નવો પડકાર ઊભો થયો છે.
ભારત જેવા ઊભરતાં બજારોમાં વધુ મૂડી આવવાનું શરૂ થશે
જો સમગ્ર વિશ્વમાં વ્યાજદરમાં ઘટાડાનું ચક્ર શરૂ થશે, તો ભારત જેવા ઉભરતા બજારોમાં વધુને વધુ મૂડીપ્રવાહ આવવા લાગશે. આ કારણે આરબીઆઈ સમક્ષ કરન્સી મેનેજમેન્ટના પડકારો ઉભા થશે. એવું માનવામાં આવતું હતું કે ફેડરલ રિઝર્વ વ્યાજ દરોમાં 25 બેસિસ પોઈન્ટ્સનો ઘટાડો કરી શકે છે. પરંતુ, તેણે કિંમતમાં 50 બેસિસ પોઈન્ટ્સનો ઘટાડો કરીને બધાને ચોંકાવી દીધા છે. હવે અમેરિકામાં વ્યાજ દર 4.75 ટકાથી વધીને 5 ટકા થઈ ગયા છે. આ જોઈને અન્ય કેન્દ્રીય બેંકો પણ આવા નિર્ણય લઈ શકે છે. બિઝનેસ ટુડેના અહેવાલ મુજબ, આના કારણે આગામી મહિનાઓમાં આરબીઆઈ ગવર્નર શક્તિકાંત દાસ મુશ્કેલીમાં મુકાય તે લગભગ નિશ્ચિત છે. હાલમાં ભારતમાં RBIનો રેપો રેટ 6.5 ટકા છે.
RBIને મોનેટરી પોલિસીમાં ફેરફાર કરવો પડી શકે છે
યુરોપિયન સેન્ટ્રલ બેંક આ વર્ષે તેના વ્યાજ દરોમાં બે વખત ઘટાડો કરી ચૂકી છે. બેંક ઓફ કેનેડાએ પણ તાજેતરમાં વ્યાજ દરમાં 25 બેસિસ પોઈન્ટનો ઘટાડો કર્યો છે. આમાં વધુ ઘટાડાની શક્યતા છે. બેન્ક ઓફ ઈંગ્લેન્ડે પણ વ્યાજદરમાં ઘટાડો કર્યો છે. હવે ફેડરલ રિઝર્વના નિર્ણયથી, અન્ય કેન્દ્રીય બેંકો પણ તે જ પગલાને અનુસરી શકે છે. આરબીઆઈએ તેની નાણાકીય નીતિમાં પણ ફેરફાર કરવો પડી શકે છે.
મોંઘવારી દર અને રૂપિયાને નિયંત્રણમાં રાખવા પડશે.
ફેડરલ રિઝર્વે આ વર્ષના અંત સુધીમાં વધુ એક કાપનો સંકેત આપ્યો છે. ઉપરાંત, એવો અંદાજ છે કે ત્યાંના વ્યાજ દરો 2026 સુધી ઘટતા રહેશે. શક્તિકાંત દાસ માટે આ એક મોટી ચિંતા બની શકે છે. આ કારણે RBIને મોંઘવારી નિયંત્રણમાં રાખવામાં મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડી શકે છે. આરબીઆઈએ મોંઘવારી દરનો લક્ષ્યાંક 4 ટકા રાખ્યો છે. તેણે ઊંચા વળતરની શોધમાં ભારતમાં આવતા વૈશ્વિક રોકાણકારો પર પણ નજર રાખવી પડશે. જોકે, શેરબજાર અને ડેટ માર્કેટ પર તેની સકારાત્મક અસર જોવા મળશે. આ ઉપરાંત ડોલર સામે રૂપિયાના મૂલ્યમાં વધારાની અસર નિકાસ પર પણ પડી શકે છે.
