Capital Gain Tax
Taxes on Capital Gain in India: શેરો અને સંબંધિત રોકાણોમાંથી આવક પર લોંગ ટર્મ કેપિટલ ગેઇન ટેક્સ 2018 થી લાગુ કરવામાં આવ્યો છે. આમાંથી સરકારને મોટી કમાણી થાય છે.
સરકારી તિજોરીને શેર પરના કેપિટલ ગેઈન ટેક્સમાંથી મોટી આવક મળે છે. આ ટેક્સની વાર્ષિક આવક પહેલાથી જ 1 લાખ કરોડ રૂપિયાની નજીક પહોંચી ગઈ હતી. હવે સરકારે બજેટમાં કેપિટલ ગેઈન ટેક્સમાં વધારો કરવાની દરખાસ્ત કરી છે, જેનાથી સરકારી તિજોરી વધુ ભરાશે.
સરકારે જણાવ્યું કે કેટલી કમાણી થઈ
નાણા રાજ્ય મંત્રી પંકજ ચૌધરીએ મંગળવારે રાજ્યસભામાં કેપિટલ ગેઈન ટેક્સમાંથી સરકારની કમાણી વિશે માહિતી આપી હતી. તેમણે કહ્યું કે નાણાકીય વર્ષ 2022-23માં સરકારે લિસ્ટેડ ઈક્વિટી પર લોંગ ટર્મ કેપિટલ ગેઈન ટેક્સમાંથી રૂ. 98,681 કરોડની કમાણી કરી હતી. આ એક વર્ષ પહેલા એટલે કે નાણાકીય વર્ષ 2021-22માં લિસ્ટેડ ઇક્વિટી પર લોંગ ટર્મ કેપિટલ ગેઇન્સ ટેક્સમાંથી મળેલી આવક કરતાં લગભગ 15 ટકા વધુ છે.
લોંગ ટર્મ કેપિટલ ગેઈન ટેક્સ 2018થી લાદવામાં આવશે
ભારતમાં, એપ્રિલ 2018 થી શેર અને શેર ઓરિએન્ટેડ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ પર લોંગ ટર્મ કેપિટલ ગેઈન ટેક્સ લાદવામાં આવી રહ્યો છે. અત્યાર સુધી આ ટેક્સનો દર 10 ટકા હતો. જો કે, તાજેતરમાં બજેટ રજૂ કરતી વખતે, નાણાં પ્રધાન નિર્મલા સીતારમણે તેને વધારીને 12.50 ટકા કરવાની દરખાસ્ત કરી છે. હાલમાં, વાર્ષિક રૂ. 1 લાખ સુધીના દૈહિક લાભ પર કોઈ ટેક્સ નથી. એટલે કે, જો વર્ષમાં રૂ. 1 લાખથી વધુનો દૈહિક લાભ હોય, તો લોંગ ટર્મ કેપિટલ ગેઇન ટેક્સ ચૂકવવાપાત્ર છે. આ બજેટમાં મુક્તિ મર્યાદા વધારીને 1.25 લાખ રૂપિયા કરવાની પણ દરખાસ્ત કરવામાં આવી છે.
આ ફેરફાર હોલ્ડિંગ પિરિયડને લઈને થયો છે
નાણાપ્રધાન નિર્મલા સીતારમણે આ વખતના બજેટમાં કેપિટલ ગેઈન ટેક્સને લગતા અનેક ફેરફારોનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો. તેમાં લિસ્ટેડ ઈક્વિટી પર લોંગ ટર્મ કેપિટલ ગેઈન ટેક્સના દરમાં વધારો અને સમય બદલવા ઉપરાંત ટેક્સમાંથી મુક્તિની વાર્ષિક આવકની મર્યાદા વધારવાનો સમાવેશ થાય છે. પહેલા લોંગ ટર્મ કેપિટલ ગેઈન ટેક્સ જવાબદારી માટે હોલ્ડિંગ પિરિયડ 12 મહિનાનો હતો, હવે તેને વધારીને 24 મહિના કરવામાં આવી રહ્યો છે. બીજી તરફ, રોકાણકારોને ઇન્ડેક્સેશનના લાભો નાબૂદ કરવામાં આવ્યા છે.
ફેરફારોને કારણે સરકારની કમાણી વધવાની છે
વિશ્લેષકો માને છે કે લોંગ ટર્મ કેપિટલ ગેઈન ટેક્સમાં કરાયેલા ફેરફારોને કારણે સરકારની કમાણી વધવાની છે. ઇન્ડેક્સેશનના લાભને દૂર કરવાથી, રોકાણકારોને રોકાણ પર મળતો ફુગાવા સંબંધિત લાભ સમાપ્ત થશે. આના કારણે તેમના પર ટેક્સની જવાબદારી વધુ થશે. લોંગ ટર્મ કેપિટલ ગેઈન ટેક્સના દરમાં વધારો કરવાથી પણ બોજ વધશે. તે જ સમયે, કેટલાક રોકાણકારોને હોલ્ડિંગ પિરિયડ વધારીને અને અર્નિંગ લિમિટમાં વધારો કરીને પણ ફાયદો થશે.
