મંગળ ઘણા રહસ્યો ધરાવે છે. ત્યાં ઘણી બધી બાબતો છે જે હજુ જાહેર થવાની બાકી છે. નવી શોધમાં મંગળ પર માઉન્ટ એવરેસ્ટથી પણ ઉંચો વિશાળ જ્વાળામુખી મળી આવ્યો છે. એક રિપોર્ટ અનુસાર, જ્વાળામુખી ઘણા વર્ષોથી અસ્તિત્વમાં છે, પરંતુ વૈજ્ઞાનિકો તેને જોઈ શક્યા નથી. તે મંગળ પર એક જગ્યાએ છે, જે એક પ્રકારનો માર્ગ છે. જ્વાળામુખીની ઊંચાઈ 9,022 મીટર હોવાનો અંદાજ છે. તેની સરખામણીમાં પૃથ્વીના સૌથી ઊંચા શિખર માઉન્ટ એવરેસ્ટની ઊંચાઈ 8,849 મીટર છે. આ જ્વાળામુખી લગભગ 450 કિલોમીટર પહોળો છે.
જ્યાં જ્વાળામુખી જોવા મળ્યો હતો તે જ જગ્યાએ, વધુ ત્રણ જ્વાળામુખી, એસ્ક્રીઅસ મોન્સ, પાવોનિસ મોન્સ અને આર્શિયા મોન્સ પણ સ્થિત છે. રસપ્રદ વાત એ છે કે તે ઘણા દાયકાઓથી સક્રિય છે. વૈજ્ઞાનિકોનું કહેવું છે કે તેના દક્ષિણપૂર્વ ભાગમાં જ્વાળામુખીનો થાપણ છે, જેની નીચે ગ્લેશિયર બરફ હોઈ શકે છે.
શોધવામાં આટલો સમય કેમ લાગ્યો?
મંગળ એ નાનો ગ્રહ નથી. મિશન જે ત્યાં ઉતરે છે તે ચોક્કસ વિસ્તારમાં ઉતરે છે. ઘણા અવકાશયાન મંગળની આસપાસ ફરે છે અને ત્યાં હાજર પદાર્થોનું અવલોકન કરે છે. આ જ્વાળામુખી 1971 થી જોવામાં આવી રહ્યો હતો, પરંતુ તે જ્વાળામુખી હોવાની પુષ્ટિ થઈ નથી. માત્ર એક જ રચના જાણીતી હતી.
જ્યારે વૈજ્ઞાનિકોએ આ વિસ્તારની શોધખોળ શરૂ કરી તો તેમને જાણવા મળ્યું કે તે જ્વાળામુખી છે. તપાસમાં એ પણ સામે આવ્યું છે કે જ્વાળામુખીની આસપાસ 5 હજાર ચોરસ કિલોમીટરના વિસ્તારમાં જ્વાળામુખીના થાપણો છે, જે વિવિધ કદમાં હાજર છે.
દુનિયાની તમામ સ્પેસ એજન્સીઓ મંગળ પર પોતાના મિશન મોકલી રહી છે. ઈલોન મસ્કની કંપની સ્પેસએક્સ પણ આ રેસમાં સામેલ છે. તે વિશ્વના સૌથી ભારે રોકેટ સ્ટારશિપનું પરીક્ષણ કરી રહી છે. જો તે રોકેટ સફળ રહેશે તો ભવિષ્યમાં અવકાશયાત્રીઓને મંગળ પર લઈ જવામાં સરળતા રહેશે.