Algo Trading : ભારતમાં શેરબજારના રોકાણકારોની સંખ્યામાં ઝડપથી વધારો થયો છે. કેટલાક લોકો અહીં રોકાણ કરે છે અને કેટલાક વેપાર કરે છે. આપણે બધા જાણીએ છીએ કે રોકાણ અથવા વેપારના નિર્ણયો લેતા પહેલા, આપણે શેર વિશે ઘણું સંશોધન કરવું પડશે. વ્યક્તિએ ચાર્ટ પેટર્ન જોવી પડશે અને તકોનો લાભ લેવા માટે તૈયાર રહેવું પડશે. સમયની સાથે બજારમાં રોકાણ કરવાની રીતો પણ બદલાઈ રહી છે. આવી એક પદ્ધતિ એલ્ગો ટ્રેડિંગ છે. પરંતુ માર્કેટ રેગ્યુલેટર સેબી આને લઈને થોડી ચિંતિત છે. સેબી એલ્ગો ટ્રેડિંગ સંબંધિત નિયમોને કડક બનાવવા માંગે છે. હવે સેબીને અલ્ગો ટ્રેડિંગમાં શું સમસ્યા છે, તે પહેલા એ જાણવું જરૂરી છે કે અલ્ગો ટ્રેડિંગ શું છે.
અલ્ગો ટ્રેડિંગ શું છે?
તમારા સ્ટોક પર નજીકથી નજર રાખવાને બદલે અને તક મળે કે તરત જ ખરીદ-વેચાણનો ઓર્ડર આપવાને બદલે સોફ્ટવેર વિશે શું કરવું. અલ્ગો ટ્રેડિંગમાં આવું જ થાય છે. અલ્ગો શબ્દ અલ્ગોરિધમ પરથી આવ્યો છે. અલ્ગો ટ્રેડિંગમાં ટ્રેડિંગ સિગ્નલ જનરેટ કરવા માટે અલ્ગોરિધમનો સ્વચાલિત ઉપયોગ અને બ્રોકર સાથે ખરીદી અથવા વેચાણના ઓર્ડરનો સમાવેશ થાય છે. લાઈક- ‘જો એસબીઆઈના શેર 52 સપ્તાહની નવી ઊંચી સપાટી બનાવે તો 100 શેર ખરીદો.’ તેની સાથે અન્ય ઘણી શરતો પણ લાદવામાં આવી શકે છે. જેમ કે- ‘જો SBIના શેર્સ નવી 52 સપ્તાહની ઊંચી સપાટી બનાવે અને ટ્રેડિંગ વોલ્યુમ દૈનિક સરેરાશ કરતાં બમણું હોય અને બેન્ક નિફ્ટી ઇન્ડેક્સ અગાઉના બંધ સ્તર કરતાં ઓછામાં ઓછો 0.5 ટકા ઉપર હોય, તો SBIના 100 શેર ખરીદો.’
નિયમો શું છે?
હાલમાં, બ્રોકરોએ ગ્રાહકોને અલ્ગો ટ્રેડિંગ ઓફર કરવા માટે એક્સચેન્જો પાસેથી મંજૂરી મેળવવી પડે છે. તેમણે એલ્ગો વ્યૂહરચના અને તેમાં થયેલા ફેરફારો વિશે એક્સચેન્જોને જાણ કરવાની હોય છે. બધા અલ્ગો ઓર્ડર ભારતમાં સ્થિત બ્રોકર સર્વર્સ દ્વારા રૂટ કરવા જોઈએ. ઉપરાંત, બધા એલ્ગો ઓર્ડર્સને સ્ટોક એક્સચેન્જો દ્વારા પ્રદાન કરવામાં આવતી અનન્ય ઓળખ સાથે ટેગ કરવા જોઈએ, જો જરૂરી હોય તો ઑડિટ કરવાનું સરળ બનાવે છે. આનાથી એક્સચેન્જને એ પણ જાણવા મળે છે કે તેને મળેલો ઓર્ડર અલ્ગોરિધમિક છે કે નોન-એલ્ગોરિધમિક છે.
વેપારીઓ API નો ઉપયોગ કરે છે.
પરંતુ છૂટક વેપારીઓ તેમના ગ્રાહકોને બ્રોકર્સ દ્વારા ઓફર કરવામાં આવતા ઓપન એપ્લીકેશન પ્રોગ્રામિંગ ઈન્ટરફેસનો ઉપયોગ કરીને આને બાયપાસ કરે છે. API એ પ્રોગ્રામિંગ કોડનો સમૂહ છે જે ડેટાનું વિશ્લેષણ કરે છે અને એક સોફ્ટવેર પ્લેટફોર્મ પરથી બીજા પર સૂચનાઓ મોકલે છે. આ કિસ્સામાં તે બ્રોકરના સોફ્ટવેર અને ક્લાયન્ટ દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાતા સોફ્ટવેર વચ્ચે રહે છે. જ્યારે ક્લાયન્ટ્સ API દ્વારા ઓર્ડર આપે છે, ત્યારે ન તો એક્સચેન્જો કે બ્રોકર્સ એ ઓળખી શકતા નથી કે તેઓ અલ્ગો છે કે નોન-એલ્ગો ટ્રેડ્સ છે.
સેબી શા માટે સમસ્યાઓનો સામનો કરી રહી છે?
સેબીને અલ્ગો ટ્રેડિંગ અંગે 2 મોટી ચિંતાઓ છે. પહેલું એ છે કે આમાંના ઘણા એલ્ગો ડેવલપર્સ ઉચ્ચ વળતર સાથે ભોળી વેપારીઓને આકર્ષે છે. બીજું, એલ્ગો ડેવલપર્સ નિયમનકાર દ્વારા ફરજિયાત રજિસ્ટર્ડ રોકાણ સલાહકારોને લાગુ પડતા નિયમોને બાયપાસ કરે છે. અલ્ગો ડેવલપર્સ અત્યાર સુધી સેબીની પહોંચથી દૂર રહેવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. તેઓ કહે છે કે તેમને નોંધણી કરાવવાની જરૂર નથી, કારણ કે સિગ્નલ સોફ્ટવેર દ્વારા જનરેટ થાય છે. હકીકતમાં, આ એક બહાનું છે, કારણ કે સૉફ્ટવેર માટેના નિયમો વિકાસકર્તા દ્વારા બનાવવામાં આવ્યા છે. આ ઉપરાંત, ડેવલપર તેના ગ્રાહકોને મોટા વચનો આપે છે, જે સેબીના નિયમોનું સ્પષ્ટ ઉલ્લંઘન છે.
