Business Payments via Cards:
વિઝા-માસ્ટરકાર્ડ પર આરબીઆઈની કાર્યવાહી: રિઝર્વ બેંકને શંકા હતી કે કોમર્શિયલ કાર્ડ પેમેન્ટ દ્વારા છેતરપિંડી કરવામાં આવી રહી હતી અને ક્રેડિટ લાઇનમાંથી નાણાં ડાયવર્ટ કરવામાં આવી રહ્યા હતા…
વિઝા અને માસ્ટરકાર્ડ જેવા આંતરરાષ્ટ્રીય પેમેન્ટ વેપારીઓને ભારતમાં મોટો આંચકો લાગ્યો છે. વિઝા અને માસ્ટરકાર્ડ સામે પગલાં લેતા, રિઝર્વ બેંકે તેમને કાર્ડ દ્વારા વ્યવસાયિક ચૂકવણી બંધ કરવા કહ્યું છે. કાર્યવાહી બાદ બંને પેમેન્ટ મર્ચન્ટના વરિષ્ઠ અધિકારીઓ સેન્ટ્રલ બેંકના અધિકારીઓને મળ્યા છે. મૂલ્યની દ્રષ્ટિએ કાર્ડની ચૂકવણીમાં વિઝા અને માસ્ટરકાર્ડનું વર્ચસ્વ છે.
કાર્ડમાંથી આવા પેમેન્ટને સ્થગિત કરવાની સૂચના
રિઝર્વ બેંકે 8 ફેબ્રુઆરીએ આ કાર્યવાહી કરી હતી. રિઝર્વ બેંકે વિઝા અને માસ્ટરકાર્ડને કંપનીઓ દ્વારા કાર્ડ દ્વારા કરવામાં આવતી વ્યવસાયિક ચુકવણીઓ (વાણિજ્યિક ચૂકવણી) સ્થગિત કરવા જણાવ્યું છે. રિઝર્વ બેંકે તેમને આગળની સૂચના સુધી બિઝનેસ પેમેન્ટ સોલ્યુશન પ્રોવાઈડર (BPSP) ના તમામ વ્યવહારો સ્થગિત કરવા જણાવ્યું છે.
આ બાબતોથી રિઝર્વ બેંકને શંકા ગઈ
રિઝર્વ બેંકે હજુ સુધી આ કાર્યવાહી પાછળનું કારણ જણાવ્યું નથી. જો કે સમાચારમાં એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે કાર્ડનો ઉપયોગ કરીને એવા વેપારીઓને પેમેન્ટ કરવામાં આવી રહ્યું હતું જેમનું કેવાયસી થયું નથી. આ બાબત આરબીઆઈને પરેશાન કરતી હતી. આ સિવાય રિઝર્વ બેંકને કેટલાક મોટા વ્યવહારોમાં છેતરપિંડી અને મની લોન્ડરિંગની આશંકા હતી.
આવા કાર્ડ ક્રેડિટ લાઇન હેઠળ ઉપલબ્ધ છે
વાસ્તવમાં, બેંકો મોટા કોર્પોરેટ્સને આવા કાર્ડ જારી કરે છે. આ કોર્પોરેટ્સને બેંકો પાસેથી મળેલી ક્રેડિટ લાઇન હેઠળ ઉપલબ્ધ છે. મોટા કોર્પોરેટ આ કાર્ડનો ઉપયોગ નાની કંપનીઓને પેમેન્ટ કરવા માટે કરે છે. આરબીઆઈને એવા કેટલાક કિસ્સાઓ મળ્યા જેમાં કાર્ડ દ્વારા કોમર્શિયલ પેમેન્ટની સિસ્ટમનો ઉપયોગ કરીને, મોટા કોર્પોરેટોએ બેંકો પાસેથી મળેલી ક્રેડિટ લાઈન્સમાંથી નાની કંપનીઓને પૈસા ચૂકવ્યા જેમની કેવાયસી કરવામાં આવી ન હતી. આનાથી આરબીઆઈને શંકા ગઈ કે કાર્ડ રૂટનો ઉપયોગ મની લોન્ડરિંગ માટે થઈ રહ્યો છે.
આરબીઆઈના અધિકારીઓ સાથે મુલાકાત કરી હતી
કેટલાક મીડિયા અહેવાલો દાવો કરી રહ્યા છે કે RBIની કાર્યવાહી બાદ, બંને ટોચના પેમેન્ટ મર્ચન્ટ્સ Visa અને MasterCardના ટોચના અધિકારીઓ બુધવારે RBI અધિકારીઓને મળ્યા હતા. બિઝનેસ સ્ટાન્ડર્ડના એક અહેવાલ મુજબ, વિઝા અને માસ્ટરકાર્ડના ટોચના અધિકારીઓ જાણવા માગતા હતા કે કોર્પોરેટ કાર્ડ-ટુ-બિઝનેસ એકાઉન્ટ મની ટ્રાન્સફરના કિસ્સામાં કયા પ્રકારનું બિઝનેસ મોડલ અનુસરવું જોઈએ. આ માટે તેઓ આરબીઆઈના ઉચ્ચ અધિકારીઓને મળ્યા હતા.
