ભારત 75મો પ્રજાસત્તાક દિવસ: ભારત 75મો ગણતંત્ર દિવસ ઉજવી રહ્યું છે. દેશ દેશભક્તિમાં ડૂબેલો છે. આજે (26 જાન્યુઆરી) ફરજના માર્ગ પર ભારતની લશ્કરી શક્તિ, સાંસ્કૃતિક સમૃદ્ધિ અને મહિલા સશક્તિકરણનું અનોખું પ્રદર્શન જોવા મળશે.

પ્રજાસત્તાક દિવસ 2024: દેશ શુક્રવારે (26 જાન્યુઆરી) ના રોજ 75મો પ્રજાસત્તાક દિવસ ઉજવવા માટે તૈયાર છે. આ સમય દરમિયાન, ભારત તેની વધતી જતી સૈન્ય શક્તિ અને સમૃદ્ધ સાંસ્કૃતિક વારસાના ભવ્ય પ્રદર્શન સાથે ફરજ માર્ગ પર પરેડ સાથે ઉજવણી કરશે.

ફ્રાન્સના રાષ્ટ્રપતિ ઇમેન્યુઅલ મેક્રોન મુખ્ય અતિથિ તરીકે દેશની મહિલા શક્તિ અને લોકતાંત્રિક મૂલ્યો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરતા આ ભવ્ય સમારોહમાં હાજરી આપશે. આવી સ્થિતિમાં સુરક્ષા સહિત અન્ય તમામ વ્યવસ્થાઓ પૂર્ણ કરી લેવામાં આવી છે. મોટી વસ્તુઓ –

સમારંભની શરૂઆત પીએમ મોદીના સમર મેમોરિયલ ખાતે આગમન સાથે થશે.

• પ્રજાસત્તાક દિવસની ઉજવણી વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી રાષ્ટ્રીય યુદ્ધ સ્મારકની મુલાકાત સાથે શરૂ થશે, જ્યાં તેઓ શહીદ નાયકોને પુષ્પાંજલિ અર્પણ કરશે. સંરક્ષણ મંત્રાલયે કહ્યું કે થોડીવાર પછી રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુ અને તેમના ફ્રેન્ચ સમકક્ષ ઇમેન્યુઅલ મેક્રોન પરંપરાગત બગીમાં આવશે. આ પ્રથા 40 વર્ષના ગાળા બાદ ફરી શરૂ થઈ રહી છે.
• રાષ્ટ્રધ્વજ ફરકાવ્યા બાદ રાષ્ટ્રગીત સાથે સ્વદેશી ગન સિસ્ટમ ‘105-mm ઇન્ડિયન ફિલ્ડ ગન’થી 21 તોપોની સલામી આપવામાં આવશે. આ પછી રાષ્ટ્રપતિ મુર્મુની સલામી લઈને પરેડની શરૂઆત થશે.
• ગણતંત્ર દિવસની પરેડ સવારે 10.30 વાગ્યે શરૂ થશે અને લગભગ 90 મિનિટ સુધી ચાલશે. શુક્રવારના રોજ ડ્યુટી પથ પર 90 મિનિટની પરેડમાં વિવિધ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોની ઝાંખી બતાવવામાં આવશે. પરેડમાં રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોની 16 ઝાંખીઓ હશે. મંત્રાલયો/વિભાગોની 9 ઝાંખીઓ હશે.

આ રાજ્યોના ટેબ્લોક્સનો સમાવેશ કરવામાં આવશે

• જે રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો પરેડમાં ભાગ લેશે તેમાં અરુણાચલ પ્રદેશ, હરિયાણા, મણિપુર, મધ્યપ્રદેશ, ઓડિશા, છત્તીસગઢ, રાજસ્થાન, મહારાષ્ટ્ર, આંધ્રપ્રદેશ, લદ્દાખ, તમિલનાડુ, ગુજરાત, મેઘાલય, ઝારખંડ, ઉત્તર પ્રદેશ અને તેલંગાણાનો સમાવેશ થાય છે. .
• આ ઉપરાંત, ઘરેલું શસ્ત્રો અને અન્ય લશ્કરી સાધનો જેવા કે મિસાઈલ, ડ્રોન જામર, સર્વેલન્સ સિસ્ટમ, વાહન-માઉન્ટેડ મોર્ટાર અને BMP-2 પાયદળ લડાયક વાહનો પરેડમાં પ્રદર્શિત કરવામાં આવશે. દેશની આ સૌથી મોટી ઈવેન્ટમાં પ્રથમ વખત ત્રણેય સેવાઓની મહિલા ટુકડીઓ ભાગ લેશે. અન્ય એક ઐતિહાસિક પ્રથમમાં, લેફ્ટનન્ટ દીપ્તિ રાણા અને પ્રિયંકા સેવાદા પરેડમાં શસ્ત્ર શોધ ‘સ્વાતિ’ રડાર અને પિનાકા રોકેટ સિસ્ટમનું નેતૃત્વ કરશે.

રાષ્ટ્રીય રાજધાનીમાં 70,000 થી વધુ સુરક્ષા કર્મચારીઓ તૈનાત છે

• ગણતંત્ર દિવસની ઉજવણીને ધ્યાનમાં રાખીને રાષ્ટ્રીય રાજધાનીમાં વિસ્તૃત સુરક્ષા વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે. 70,000થી વધુ સુરક્ષા જવાનો તૈનાત કરવામાં આવ્યા છે. દિલ્હી પોલીસ અધિકારીઓએ આ જાણકારી આપી. અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે આ 70,000 થી વધુ સુરક્ષા કર્મચારીઓમાંથી, 14,000 પ્રજાસત્તાક દિવસની પરેડની સુરક્ષા માટે ડ્યુટી પાથમાં અને તેની આસપાસ તૈનાત કરવામાં આવશે.

દિલ્હી પોલીસે એડવાઈઝરી જારી કરી છે

• દિલ્હી પોલીસે પ્રજાસત્તાક દિવસ પર ટ્રાફિક વ્યવસ્થા અને નિયંત્રણોને લઈને એડવાઈઝરી જારી કરી છે. એડવાઈઝરી અનુસાર, ગણતંત્ર દિવસની પરેડના માર્ગ પર વ્યાપક ટ્રાફિક વ્યવસ્થા અને નિયંત્રણો રહેશે. એડવાઈઝરીમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે પરેડ વિજય ચોક, દૂતવા પથ, સી-ષટ્કોણ, સુભાષ ચંદ્ર બોઝ ગોલ ચક્કર, તિલક માર્ગ, બહાદુર શાહ ઝફર માર્ગ, નેતાજી સુભાષ માર્ગ થઈને લાલ કિલ્લા સુધી પહોંચશે.

તમે આ મેટ્રો સ્ટેશનો પરથી ફંક્શનમાં જઈ શકો છો

• દિલ્હી મેટ્રો રેલ કોર્પોરેશન (DMRC) એ એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે, ‘પ્રજાસત્તાક દિવસની ઉજવણીમાં હાજરી આપવા માટે જે લોકો પાસે અસલી ઈ-આમંત્રણ કાર્ડ અથવા ઈ-ટિકિટ છે તેમને સ્ટેશનો પર તેમના સરકાર દ્વારા જારી કરાયેલ ઓળખ કાર્ડ બતાવવા પર કૂપન આપવામાં આવશે. આ સાથે તેઓ સેન્ટ્રલ સચિવાલય અને ઉદ્યોગ ભવન સ્ટેશનથી બહાર નીકળીને ડ્યુટી પાથ પર પહોંચી શકશે. આ જ કૂપન આ બે સ્ટેશનો પરથી પરત ફરવા માટે પણ માન્ય રહેશે.

કેટલા વાગે થશે?

• વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સવારે 10.05 કલાકે વોર મેમોરિયલ પહોંચશે. વાઇસ પ્રેસિડેન્ટ જગદીપ ધનખડ સવારે 10.25 કલાકે ડ્યુટી પથ પર પહોંચશે. 10.27 વાગ્યે, રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુ અને મુખ્ય અતિથિ ફ્રાન્સના રાષ્ટ્રપતિ એમેન્યુઅલ મેક્રોન સમારોહમાં આવશે. ગણતંત્ર દિવસની પરેડ 10.30 વાગ્યે શરૂ થશે. 12 વાગ્યે આકાશમાં ફ્લાય પાસ્ટ જોઈ શકાશે.

પ્રજાસત્તાક દિવસની પરેડમાં પ્રથમ વખત

• પ્રજાસત્તાક દિવસની પરેડમાં સૌપ્રથમ વખત મહિલા ત્રિ-સેવા ટીમ ભાગ લઈ રહી છે. ટ્રાઇ સર્વિસ ટુકડીનું નેતૃત્વ કેપ્ટન શરણ્ય રાવ કરશે. પ્રથમ વખત શંખ, નાદસ્વરમ અને ઢોલ વગાડી પરેડની શરૂઆત થશે. પ્રથમ વખત ભારતીય સંગીત વગાડતી 100 મહિલા કલાકારોને સામેલ કરવામાં આવશે. પ્રથમ વખત પરેડમાં કૂચ કરતી મહિલાઓની ટુકડી મોટી ભૂમિકા ભજવશે. મેડ ઇન ઇન્ડિયા ટ્રાન્સપોર્ટ એરક્રાફ્ટ C-295 પ્રથમ વખત ફ્લાય-પાસ્ટમાં જોવા મળશે.
• પરેડ કમાન્ડર લેફ્ટનન્ટ જનરલ ભાવનીશ કુમાર હશે. ગણતંત્ર દિવસની ઉજવણી માટે 13 હજાર વિશેષ મહેમાનોને આમંત્રિત કરવામાં આવ્યા છે. પરેડની શરૂઆત ભારતીય સંગીતનાં સાધનો વગાડીને થશે.

ગણતંત્ર દિવસ પર અભેદ્ય સુરક્ષા

• પ્રજાસત્તાક પર્વની ઉજવણી માટે ચુસ્ત સુરક્ષા વ્યવસ્થા ગોઠવવામાં આવી છે. ફેસ રેકગ્નિશન સીસીટીવી કેમેરા લગાવવામાં આવ્યા છે. એર ડિફેન્સ સિસ્ટમ પણ તૈનાત છે. 14 હજાર પોલીસ જવાનો તૈનાત કરવામાં આવ્યા છે. QRT, SWAT કમાન્ડો તૈનાત
  કરવામાં આવ્યા છે. સેના અને અર્ધલશ્કરી દળોને પણ તૈનાત કરવામાં આવ્યા છે.

પરેડ માર્ગ સુરક્ષા

• પરેડ રૂટને 28 ઝોનમાં વહેંચવામાં આવ્યો છે. દરેક ઝોનની જવાબદારી DCPની રહેશે, રૂટ પર 8 હજાર જવાનો તૈનાત રહેશે. 1000 સીસીટીવી કેમેરા દ્વારા મોનીટરીંગ કરવામાં આવશે.

આકાશમાંથી રક્ષણ

• સાથે જ ઉંચી ઈમારતો પર 10 વિશેષ કેમેરા લગાવવામાં આવ્યા છે. એન્ટી એરક્રાફ્ટ ટેક્નોલોજીથી સજ્જ બંદૂકો તૈનાત કરવામાં આવી છે. એક હજાર સ્નાઈપર્સ અને કમાન્ડો તૈનાત કરવામાં આવ્યા છે. સમગ્ર વિસ્તારને નો ફ્લાઈંગ ઝોન જાહેર કરવામાં આવ્યો છે.

ફ્લાય-પાસ્ટમાં 54 એરક્રાફ્ટ જોવા મળશે

• ફ્લાય-પાસ્ટમાં એરફોર્સના 46 એરક્રાફ્ટ, નેવીનું એક એરક્રાફ્ટ, આર્મીના ચાર એરક્રાફ્ટ અને ફ્રેંચ એર એન્ડ સ્પેસ ફોર્સના ત્રણ એરક્રાફ્ટ હશે.

મહિલા સશક્તિકરણ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરતી 26 ઝાંખીઓ પ્રદર્શિત કરવામાં આવશે

• શુક્રવાર (26 જાન્યુઆરી) ના રોજ ‘મહિલા સશક્તિકરણ’ પર કેન્દ્રિત 26 ટેબ્લોક્સ ફરજના માર્ગ પર પ્રદર્શિત કરવામાં આવશે, જે સામાજિક-આર્થિક પ્રવૃત્તિઓમાં મહિલાઓની ભૂમિકા અને મહિલા વૈજ્ઞાનિકોના યોગદાનની ઝલક આપશે. કેન્દ્ર સરકારે પહેલેથી જ જાહેરાત કરી છે કે ફરજના માર્ગ પર 75માં ગણતંત્ર દિવસની પરેડ મહિલા કેન્દ્રિત હશે અને ‘વિકસિત ભારત’ અને ‘ભારત-લોકશાહીની માતા’ મુખ્ય થીમ હશે.

મણિપુરની ઝાંખીમાં શું ખાસ હશે?

• સામાજિક-આર્થિક પ્રવૃત્તિઓમાં મહિલાઓની મહત્વની ભૂમિકાઓ પર પ્રકાશ પાડતા, મણિપુરની ઝાંખી મહિલાઓને કમળના દાંડીના નાજુક તંતુઓ સાથે કામ કરતી અને પરંપરાગત ‘ચરખા’નો ઉપયોગ કરીને દોરો બનાવતી બતાવશે. ઝાંખીના આગળના ભાગમાં, એક મહિલાને મણિપુરના લોકટક સરોવરમાંથી કમળની સાંઠા એકત્રિત કરતી દર્શાવવામાં આવશે. ટેબ્લોની બાજુઓ પર, બોટ પર સવારી કરતી અને કમળની સાંઠા એકત્રિત કરતી મહિલાઓ પ્રદર્શિત કરવામાં આવશે.
• મણિપુરના ટેબ્લોની પાછળ ‘ઈમા કીથેલ’ની પ્રતિકૃતિ છે – એક મહિલા બજાર. આ માર્કેટ ઘણી સદીઓ જૂની છે અને સંપૂર્ણપણે મહિલાઓ દ્વારા ચલાવવામાં આવે છે.

DRDO અને ISROના ટેબ્લોમાં શું જોવા મળશે?

• નિર્ણાયક પ્રણાલીઓ અને તકનીકો દર્શાવવા ઉપરાંત, સંરક્ષણ સંશોધન અને વિકાસ સંગઠન (DRDO) મુખ્ય ક્ષેત્રોમાં તેના મહિલા વૈજ્ઞાનિકોના નોંધપાત્ર યોગદાનને પ્રકાશિત કરવા માટે તૈયાર છે. ઉપગ્રહ વિરોધી મિસાઈલથી લઈને થર્ડ જનરેશનની ટેન્ક વિરોધી ગાઈડેડ મિસાઈલો અને હળવા લડાયક વિમાન તેજસ સુધી, DRDOમાં મહિલાઓની ભાગીદારી તેમના ટેબ્લોમાં મુખ્ય રીતે પ્રકાશિત કરવામાં આવશે.
• ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ISRO) ચંદ્ર પર તેના લેન્ડિંગ સાઈટ ‘શિવ શક્તિ’ પોઈન્ટ પર ‘ચંદ્રયાન-3’ કરશે. બંદરો, શિપિંગ અને જળમાર્ગ મંત્રાલયની ઝાંખી ભારતના દરિયાઈ ક્ષેત્રના વિકાસને દર્શાવશે.

સાંસદની ઝાંખીમાં વિવિધ ક્ષેત્રોમાં મહિલાઓની સક્રિય ભાગીદારી જોવા મળશે.

• મધ્યપ્રદેશની ઝાંખી કલ્યાણકારી યોજનાઓ દ્વારા વિકાસ પ્રક્રિયામાં મહિલાઓના એકીકરણમાં રાજ્યની સિદ્ધિ દર્શાવશે. મધ્યપ્રદેશની આત્મનિર્ભર અને પ્રગતિશીલ મહિલાઓને પ્રકાશિત કરતી આ ઝાંખી આધુનિક સેવા ક્ષેત્રથી માંડીને નાના પાયાના ઉદ્યોગો સુધીના ક્ષેત્રોમાં મહિલાઓની સક્રિય ભાગીદારી પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે.
• આ ઝાંખીમાં ભારતીય વાયુસેના (IAF)ની અવની ચતુર્વેદી દર્શાવવામાં આવશે, જે મધ્યપ્રદેશની પ્રથમ મહિલા ફાઇટર પાઇલટ છે. તે ફાઈટર પ્લેનના મોડલ સાથે ઉભેલી જોવા મળશે.

ઓડિશા, છત્તીસગઢ, ગુજરાત અને તમિલનાડુના ટેબ્લોમાં શું ખાસ હશે?

• ઓડિશાની ઝાંખી હસ્તકલા અને હેન્ડલૂમ ક્ષેત્રોમાં મહિલાઓની ભાગીદારી દર્શાવશે. છત્તીસગઢની ઝાંખી બસ્તરના આદિવાસી સમુદાયોમાં મહિલાઓનું વર્ચસ્વ દર્શાવશે. પરંપરાઓને પ્રતિબિંબિત કરવા માટે તેને બેલ મેટલ અને ટેરાકોટા કલાકૃતિઓથી શણગારવામાં આવે છે.
• ગુજરાત સરકારે સોમવારે જણાવ્યું હતું કે નવી દિલ્હીમાં પ્રજાસત્તાક દિવસની પરેડમાં કચ્છના ધોરડો ગામની ઝાંખી પ્રદર્શિત કરવામાં આવશે. ધોરડો ગામ તાજેતરમાં 54 શ્રેષ્ઠ પ્રવાસી ગામોની યાદીમાં સ્થાન પામ્યું છે.
• તમિલનાડુની ઝાંખી 10મી સદીના ચોલા યુગ દરમિયાન લાગુ કરાયેલ મતદાન પ્રક્રિયાને વાસણમાં પર્ણ મતપત્રો પ્રદર્શિત કરીને દર્શાવશે.

રાજસ્થાનના ટેબ્લો હસ્તકલા ઉદ્યોગોના વિકાસનું પ્રદર્શન કરશે

• રાજસ્થાનની ઝાંખી રાજ્યની તહેવારોની સંસ્કૃતિ તેમજ મહિલા હસ્તકલા ઉદ્યોગોના વિકાસને દર્શાવશે. રાજસ્થાનના પ્રખ્યાત ‘ઘૂમર’ લોકનૃત્યને નૃત્યાંગનાના પૂતળા સાથે ઝાંખીમાં દર્શાવવામાં આવશે. તેમાં ભક્તિ અને શક્તિનું પ્રતિક ગણાતી મીરાબાઈની સુંદર પ્રતિમા પણ હશે. આ ટેબ્લો બાંધેજ, બગરુ પ્રિન્ટ સહિતની સમૃદ્ધ હસ્તકલા પરંપરાઓનું પણ પ્રદર્શન કરશે.

હરિયાણાની ઝાંખી મહિલા સશક્તિકરણનું પ્રદર્શન કરશે

• હરિયાણાની ઝાંખી સરકારી કાર્યક્રમ ‘મેરા પરિવાર-મેરી પહેચાન’ દ્વારા રાજ્યમાં મહિલાઓના સશક્તિકરણને દર્શાવશે. ટેબ્લોમાં, હરિયાણવી મહિલાઓને ડિજિટલ ટૂલ્સનો ઉપયોગ કરીને બતાવવામાં આવશે કે કેવી રીતે તેઓ ‘ડિજિટલ ઈન્ડિયા’ પહેલ દ્વારા માત્ર એક ‘ક્લિક’ દ્વારા સરકારી યોજનાઓ સુધી પહોંચી શકે છે.

મહિલા આઈસ હોકી ટીમનું પ્રદર્શન લદ્દાખની ઝાંખીમાં જોવા મળશે

• આ વર્ષે આંધ્રપ્રદેશની ઝાંખી શાળા શિક્ષણમાં પરિવર્તન અને વિદ્યાર્થીઓને વૈશ્વિક સ્તરે સ્પર્ધાત્મક બનાવવાની થીમ પર છે. તે જ સમયે, ભારતીય મહિલા આઇસ હોકી ટીમને લદ્દાખની ઝાંખીમાં પ્રદર્શિત કરવામાં આવશે, જેમાં લદાખની મહિલાઓ પણ સામેલ છે.