630 મિલિયન પાસવર્ડ લીક: FBI તપાસમાં અત્યાર સુધીના સૌથી મોટા ડેટા ભંગનો ખુલાસો થયો
630 મિલિયનથી વધુ પાસવર્ડ લીક થયાના સમાચારથી વિશ્વભરના ઇન્ટરનેટ વપરાશકર્તાઓમાં ચિંતા વધી ગઈ છે. યુએસ એફબીઆઈએ એક અગ્રણી સાયબર ક્રિમિનલના અનેક ઉપકરણોમાંથી લાખો ચોરાયેલા પાસવર્ડ્સ મેળવ્યા છે. આ પાસવર્ડ્સ ડાર્ક વેબ માર્કેટપ્લેસ, ટેલિગ્રામ ગ્રુપ્સ અને ખતરનાક માલવેર હુમલાઓ સહિત વિવિધ સ્ત્રોતોમાંથી એકત્રિત કરવામાં આવ્યા હતા.
એક જ હેકરના કબજામાં આટલી મોટી સંખ્યામાં પાસવર્ડ્સ મળવાને ખૂબ જ ગંભીર સાયબર સુરક્ષા મુદ્દો માનવામાં આવે છે. નિષ્ણાતોના મતે, આ સ્પષ્ટપણે દર્શાવે છે કે સાયબર ગુનેગારો લાંબા સમય સુધી ડેટા એકત્રિત કરે છે અને પછી તેનો મોટા પાયે દુરુપયોગ કરે છે.
એફબીઆઈની ભૂમિકા અને હેવ આઈ બીન પ્વનેડ
છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી, એફબીઆઈ આવા ચોરાયેલા પાસવર્ડ્સ સાયબર સુરક્ષા નિષ્ણાત ટ્રોય હંટ સાથે શેર કરી રહ્યું છે, જે લોકપ્રિય વેબસાઇટ “હેવ આઈ બીન પ્વનેડ” ચલાવે છે. આ ડેટાને અત્યાર સુધીનો સૌથી મોટો પાસવર્ડ સંગ્રહ માનવામાં આવી રહ્યો છે.
આ પાસવર્ડ્સ ‘પ્વનેડ પાસવર્ડ્સ’ ડેટાબેઝમાં ઉમેરવામાં આવ્યા છે જેથી સામાન્ય વપરાશકર્તાઓ તપાસ કરી શકે કે તેમના પાસવર્ડ્સ આ લીકનો ભાગ છે કે નહીં. આનો હેતુ લોકોને સમયસર ચેતવણી આપવાનો અને એકાઉન્ટ સુરક્ષાને મજબૂત બનાવવામાં મદદ કરવાનો છે.
રિપોર્ટમાં શું ખુલાસો થયો
ફોર્બ્સના અહેવાલ મુજબ, આ 630 મિલિયન પાસવર્ડ મોટાભાગે ભૂતકાળના ડેટા ભંગ સાથે જોડાયેલા છે. જો કે, આ પાસવર્ડમાંથી 7 ટકાથી વધુ પાસવર્ડ પહેલાં ક્યારેય જાહેર તપાસમાં આવ્યા નથી.
બાકીના પાસવર્ડ પહેલાથી જ લીક થયેલા ડેટાબેઝમાં હાજર હતા, પરંતુ તેમની સંખ્યા અને અવકાશ હવે વધી ગયો છે. આ સૂચવે છે કે સાયબર ગુનેગારો એકબીજા સાથે ચોરાયેલા ડેટાનું વિનિમય કરવાનું ચાલુ રાખે છે અને તે જ માહિતીનો વારંવાર દુરુપયોગ થઈ રહ્યો છે.
તમારો પાસવર્ડ સુરક્ષિત છે કે નહીં તે કેવી રીતે તપાસવું
જો તમે જાણવા માંગતા હોવ કે તમારો પાસવર્ડ લીક થયો છે કે નહીં, તો તમે ‘પ્યુન્ડ પાસવર્ડ્સ’ સેવાનો ઉપયોગ કરી શકો છો. અહીં, તમારો પાસવર્ડ સીધો સાચવવામાં આવતો નથી, પરંતુ તેને એક અનન્ય ડિજિટલ હેશમાં રૂપાંતરિત કરીને ચકાસવામાં આવે છે. આ ખાતરી કરે છે કે તમારી ગોપનીયતા સંપૂર્ણપણે સુરક્ષિત છે.
જો તપાસમાં જાણવા મળે કે તમારો પાસવર્ડ પહેલા લીક થયો છે, તો તેને તાત્કાલિક બદલવો જરૂરી છે. વિલંબ કરવાથી હેકર્સ તમારા ઇમેઇલ, સોશિયલ મીડિયા અથવા બેંકિંગ એકાઉન્ટ્સને સમાન પાસવર્ડનો ઉપયોગ કરીને ઍક્સેસ કરી શકે છે.
ફક્ત તમારો પાસવર્ડ બદલવો પૂરતો નથી
સાયબર નિષ્ણાતોના મતે, ફક્ત તમારો પાસવર્ડ બદલવાથી પૂરતી સુરક્ષા મળતી નથી. શક્ય હોય ત્યાં ટુ-ફેક્ટર ઓથેન્ટિકેશન (2FA) સક્ષમ કરો. પાસકી જેવા નવા, વધુ સુરક્ષિત લોગિન વિકલ્પોનો ઉપયોગ કરવો પણ ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે.
પાસવર્ડ મેનેજર શા માટે આવશ્યક છે
આજકાલ પાસવર્ડ મેનેજરનો ઉપયોગ કરવો એ એક સ્માર્ટ સાયબર સુરક્ષા ચાલ માનવામાં આવે છે. મોટાભાગના વપરાશકર્તાઓ કાં તો નબળા પાસવર્ડ પસંદ કરે છે અથવા બહુવિધ વેબસાઇટ્સ પર સમાન પાસવર્ડનો ઉપયોગ કરે છે, જે તેમને હેકર્સ માટે સરળ લક્ષ્ય બનાવે છે.
પાસવર્ડ મેનેજરો માત્ર મજબૂત અને અનન્ય પાસવર્ડ જ બનાવતા નથી પણ તેમને સુરક્ષિત રીતે સંગ્રહિત પણ કરે છે. આ માટે વપરાશકર્તાઓને ફક્ત એક જ માસ્ટર પાસવર્ડ યાદ રાખવાની જરૂર છે.
જો તમે વારંવાર Google સેવાઓનો ઉપયોગ કરો છો, તો Google પાસવર્ડ મેનેજર એક સારો વિકલ્પ હોઈ શકે છે. તે તમારા સાચવેલા પાસવર્ડ્સને તપાસે છે જેથી નબળા અથવા લીક થયેલા કોઈપણ પાસવર્ડને ઓળખી શકાય. iPhone વપરાશકર્તાઓ માટે, Apple ની પાસવર્ડ્સ એપ્લિકેશન કોઈપણ સંવેદનશીલ માહિતી શેર કર્યા વિના સુરક્ષા તપાસ પણ કરે છે.
ડિજિટલ વિશ્વમાં વધતા સાયબર જોખમોને ધ્યાનમાં રાખીને, વિશ્વસનીય પાસવર્ડ મેનેજરનો ઉપયોગ લગભગ ફરજિયાત બની રહ્યો છે.
